Με επιτυχία ολοκληρώθηκε το 1o Ασφαλιστικό Συνέδριο του Economist με τη συμμετοχή σημαντικό πολιτικών προσώπων της Κυβέρνησης, αλλά και της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Ακολουθούν αποσπάσματα των ομιλιών:
JOHN ANDREWS, Consultant Editor, The Economist
«Πριν από 20 χρόνια δεν υπήρχαν προκλήσεις όπως, για παράδειγμα, οι κυβερνο-επιθέσεις. Πώς διαχειρίζεσαι άραγε τέτοια ρίσκα; Την ίδια ώρα, παραμένει χρέος των κυβερνήσεων να φροντίζουν για την κοινωνική ασφάλιση, ένδειξη κάθε πολιτισμένης κοινωνίας, συν τοις άλλοις, με τη συνδρομή του ιδιωτικού τομέα», ανέφερε μεταξύ άλλων ο consultant editor του The Economist και John Andrews, θέτοντας το πλαίσιο των εργασιών του 1ου Ασφαλιστικού Συνεδρίου με τίτλο « Η μεταμόρφωση της ελληνικής οικονομίας και ο ρόλος της ασφαλιστικής αγοράς», που διεξάγεται στην Αθήνα, με Ιδρυτικό Χορηγό την Εθνική Ασφαλιστική.
ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΣΑΡΔΕΛΗΣ, Πρόεδρος Δ.Σ. της Εθνικής Ασφαλιστικής
Την πρόταση της ασφαλιστικής αγοράς για ένα σύστημα τριών πυλώνων, επανέφερε από το βήμα του 1ου Ασφαλιστικού Συνεδρίου του Economist ο πρόεδρος Δ.Σ. της Εθνικής Ασφαλιστικής Χριστόφορος Σαρδελής. Ειδικότερα, μίλησε για την ανάγκη να εισαχθεί ένα νέο μοντέλο, με πρώτο το δημόσιο ασφαλιστικό σε διανεμητική βάση, δεύτερο τα επαγγελματικά ταμεία σε κεφαλαιοποιητική και τρίτο την ιδιωτική ασφάλιση σε προαιρετική βάση αλλά με κάποια φορολογικά κίνητρα. «Οι τρεις αυτοί πυλώνες μαζί θα πρέπει να στοχεύουν σ’ ένα ποσοστό αναπλήρωσης εισοδήματος της τάξης του 80%, αλλά πρέπει να σχεδιαστούν μαζί, στη βάση της συμπληρωματικότητας», σημείωσε ο κ. Σαρδελής.
Στο πλαίσιο αυτό, επεσήμανε ότι, στον αντίποδα, η κυβέρνηση επιμένει σε ένα σύστημα ουσιαστικά ενός και μόνο πυλώνα, διανεμητικού χαρακτήρα, εγγυημένων παροχών και με μέσο ποσοστό αναπλήρωσης γύρω στο 80% «με βασικό επιχείρημα ότι αυτό προτιμά το εκλογικό σώμα».
Ο ίδιος υπογράμμισε ότι σ’ ένα διανεμητικό σύστημα οι εισφορές πληρώνουν κυρίως τις τρέχουσες συντάξεις και, ως εκ τούτου, δεν συνιστούν αποταμίευση και δεν διαφέρουν από τους υπόλοιπους φόρους. Συνεπώς, σε συνθήκες που η ανεργία καλπάζει, το πιο παραγωγικό τμήμα του εργατικού δυναμικού μεταναστεύει και οι μισθοί συρρικνώνονται, ένα τέτοιο σύστημα αυτοϋπονομεύεται.
Μεταξύ άλλων, ο κ. Σαρδελής παρατήρησε ότι στην Ελλάδα «αποφεύγουμε συστηματικά να πούμε πως θα στηριχθούν τα μελλοντικά εισοδήματα, ώστε να υπάρχουν περιθώρια μεταβιβάσεων στους οικονομικά μη ενεργούς χωρίς να προκληθούν κοινωνικές εντάσεις».
PETER BOFINGER, Μέλος του Συμβουλίου Εμπειρογνωμόνων της γερμανικής κυβέρνησης, καθηγητής νομισματικής πολιτικής και διεθνών οικονομικών του Πανεπιστημίου του Würzburg
Την άποψη ότι, «σε αυτούς τους σκοτεινούς καιρούς» για την ιστορία της Ευρώπης, χρειάζεται μια επεκτακτική μακροοικονομική πολιτική εξέφρασε από το βήμα του 1ου Ασφαλιστικού Συνεδρίου του Economist ο Peter Bofinger, μέλος του Συμβουλίου Εμπειρογνωμόνων της γερμανικής κυβέρνησης και καθηγητής νομισματικής πολιτικής και διεθνών οικονομικών του Πανεπιστημίου του Würzburg.
Στο πλαίσιο αυτό, επέκρινε τις επιλογές της Ευρωζώνης κατά τη διαχείριση της κρίσης, όπως είπε, σε αντιδιαστολή με τις ΗΠΑ και τη Βρετανία.
Ο κ. Bofinger σημείωσε ότι η ΕΚΤ καθυστέρησε να προβεί στην πολιτική μείωσης των επιτοκίων. Πρόσθεσε, πάντως, ότι μετά το 2013 η Ευρωζώνη έβαλε «φρένο» στη δημοσιονομική προσαρμογή, δηλαδή στη λιτότητα, εκτός από την περίπτωση της Ελλάδας, για την οποία εξέφρασε την άποψη ότι θα πρέπει «πρώτα να αναπτυχθεί και μετά να προσαρμοστεί».
Ο ίδιος εξήγαγε το συμπέρασμα ότι το καλύτερο πολιτικό σενάριο για την Ευρώπη θα ήταν η εκλογή του Εμμανουέλ Μακρόν στη Γαλλία αλλά και του Μάρτιν Σουλτς στη Γερμανία. «Είναι αρκετά Ευρωπαίοι για να μπορούν να δουν ότι αυτό που χρειάζεται δεν είναι η προσκόλληση σε αυθαίρετους δημοσιονομικούς κανόνες αλλά η ενίσχυση της οικονομίας, ώστε να σταματήσουμε την ευρωπαϊκή αποσύνθεση», υποστήριξε ο κ. Bofinger.
ASA JOHANSSON, Υποδιευθύντρια τομέα μελετών χωρών, τμήμα οικονομικών του ΟΟΣΑ
Τη διεθνή προοπτική βασικών τάσεων στις συντάξεις παρέθεσε η υποδιευθύντρια του τομέα μελετών χωρών του τμήματος οικονομικών του ΟΟΣΑ Asa Johansson, η οποία από το βήμα του 1ου Ασφαλιστικού Συνεδρίου του Economist μίλησε για ραγδαία γήρανση του πληθυσμού παγκοσμίως, γεγονός το οποίο ασκεί πιέσεις στις δημόσιες δαπάνες.
Η κ. Johansson σημείωσε ότι τα ποσοστά αναπλήρωσης στην Ελλάδα είναι «σχετικά γενναιόδωρα» και μίλησε ευρύτερα για την ανάγκη περαιτέρω μεταρρυθμίσεων στο ελληνικό σύστημα.
Η ίδια πρόσθεσε ότι η πραγματική ηλικία συνταξιοδότησης είναι σχετικά χαμηλή διεθνώς.
ΠΛΑΤΩΝ ΤΗΝΙΟΣ, Οικονομολόγος και επίκουρος καθηγητής Πανεπιστημίου Πειραιώς
Την άποψη ότι τα διλήμματα τα οποία αντιμετωπίζει το ελληνικό συνταξιοδοτικό σύστημα είναι ένας μικρόκοσμος των προβλημάτων που θα αντιμετωπίσουν όλες οι βιομηχανικές χώρες τις επόμενες δεκαετίες εξέφρασε κατά την εισήγησή του στο 1ο Ασφαλιστικό Συνέδριο του Economist ο οικονομολόγος και επίκουρος καθηγητής του Πανεπιστημίου Πειραιώς Πλάτων Τήνιος.
Όπως είπε, η οικονομία και το συνταξιοδοτικό σύστημα δεν είναι ανεξάρτητες παράμετροι· «Οι συντάξεις ήταν κυρίως υπεύθυνες για την κρίση στην Ελλάδα, οι συντάξεις είναι που και τώρα εμποδίζουν την έξοδο από την κρίση. Και στις δύο περιπτώσεις τα αίτια βρίσκονται στα χαρακτηριστικά που καθιστούν τις συντάξεις παρόμοιες με το εθνικό χρέος».
Ο κ. Τήνιος μίλησε για την ανάγκη οι συντάξεις να επιφέρουν λιγότερο βάρος στη μελλοντική παραγωγή, υπογραμμίζοντας ότι αυτό δεν είναι απλώς ζήτημα περιορισμού δαπανών αλλά και εξεύρεσης τρόπων διαμοιρασμού των βαρών κατά μήκος της κοινωνίας· «Στο πλαίσιο αυτό, για την εξεύρεση ενός νέου μοντέλου σύμπραξης δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, έχουν πολλά να προσφέρουν, ιδίως, ο χρηματοοικονομικός τομέας και η ασφάλιση».
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ, Υφυπουργός Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης
«Προσδοκούμε σε μια αλλαγή των ηγετών της Ε.Ε. για να έχουμε μέτρα ανάπτυξης και στην Ελλάδα», δήλωσε στην ομιλία που παρέθεσε στο πλαίσιο διεξαγωγής του 1ου Ασφαλιστικού Συνεδρίου του Economist ο υφυπουργός Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Αναστάσιος Πετρόπουλος.
Όπως είπε, θα πρέπει να υπάρξουν μέτρα και πολιτικές ενίσχυσης της υποστήριξης του δημόσιου μέρους της οικονομίας, προκειμένου να αναπτυχθεί ο ιδιωτικός τομέας, «ο οποίος ήδη από το 2009 έδειχνε όχι σημάδια κόπωσης αλλά σημάδια κατάρρευσης».
Ο κ. Πετρόπουλος ανέφερε ότι τον Φεβρουάριο του 2017, «αντί για προϋπολογισμένο έλλειμμα άνω των 100 εκατ. ευρώ, σημειώσαμε πλεόνασμα 50 εκατ. ευρώ, δηλαδή μια επιτυχία περίπου στα 150 εκατ. ευρώ εξοικονόμησης για το Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης».
Ο ίδιος υποστήριξε πως «μολονότι μειώθηκαν οι εισφορές, τα έσοδα φαίνεται να αυξάνονται στον χώρο των ασφαλισμένων ελεύθερων επαγγελματιών και επιστημόνων, διότι έφεραν ακόμα περισσότερο τους ασφαλισμένους εντός του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης οι οποίοι απείχαν λόγω των υψηλών εισφορών».
Γιάννης Βρούτσης, Βουλευτής, τομεάρχης Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης της Νέας Δημοκρατίας
«Το ασφαλιστικό σύστημα αυτοϋπονομεύεται μέσα από τις εξοντωτικές εισφορές», τόνισε από το βήμα του 1ου Ασφαλιστικού Συνεδρίου του Economist στην Αθήνα ο βουλευτής και τομεάρχης Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης της Νέας Δημοκρατίας Γιάννης Βρούτσης, μιλώντας για την ανάγκη άμεσης διόρθωσης. Κυρίως, όπως είπε, μέσα από τους συντελεστές αναπλήρωσης, «οι οποίοι δημιουργούν τροχοπέδη στο ίδιο το σύστημα μελλοντικά και δεν υπάρχει κίνητρο μετά τα 20-25 χρόνια να συμμετέχεις σε αυτό».
Σύμφωνα με τον κ. Βρούτση, το ασφαλιστικό σύστημα «συντηρεί παθογένειες και ανισότητες μέσω του νέου μαθηματικού τύπου που έφερε η κυβέρνηση με τροπολογία στη Βουλή, ο οποίος δημιουργεί τρεις ταχύτητες καταβολής συντάξεων: αυτών που ίσχυαν μέχρι τον νόμο Κατρούγκαλου, αυτών από τον νόμο Κατρούγκαλου μέχρι το 2021 και αυτών από το 2012 και μετά».
Ο ίδιος κατηγόρησε την κυβέρνηση για «παραποίηση της αλήθειας» στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης για τη δεύτερη αξιολόγηση του προγράμματος, καθώς «ο κατώτατος μισθός στην Ελλάδα, που είναι πλέον ψηφισμένος νόμος που δεν εφαρμόζεται, λειτουργεί και με το πλαίσιο των συλλογικών διαπραγματεύσεων», αρκεί να λαμβάνεται υπόψη η δυναμική της οικονομίας· «Φορείς όπως η Τράπεζα της Ελλάδος, το ΙΟΒΕ και το ΚΕΠΕ θα πρέπει να δίνουν στοιχεία στους κοινωνικούς εταίρους για τη διαμόρφωση του κατώτατου μισθού, μια δομική αλλαγή την οποία δεν υπερασπίζεται και δεν εφαρμόζει η κυβέρνηση».
Αναφορικά με την επέκταση των κλαδικών συμβάσεων, σημείωσε ότι «με βάση το 2ο Μνημόνιο επανέρχονται όταν αυτό ολοκληρωθεί» και πως η κυβέρνηση επιχειρεί να παρουσιάσει ως επιτυχία «κάτι το οποίο είναι ήδη ψηφισμένο».
ΑΝΝΑ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ, Πρόεδρος, «ΔΙΚΤΥΟ» για τη μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και την Ευρώπη, πρώην Ευρωπαίος Επίτροπος και πρώην υπουργός Ανάπτυξης
«Aν δει κανείς την πορεία της χώρας από το 2000 μέχρι το 2015, θα διαπιστώσει ότι για το ασφαλιστικό δόθηκαν 220 δισ. από τον κρατικό προϋπολογισμό, τα οποία αντιστοιχούν σε ποσοστό πολύ υψηλότερο από το χρέος της χώρας», υπογράμμισε κατά την εισήγησή της στο 1ο Ασφαλιστικό Συνέδριο του Economist η πρόεδρος του «ΔΙΚΤΥΟΥ» για τη μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και την Ευρώπη και πρώην υπουργός Ανάπτυξης Άννα Διαμαντοπούλου, τονίζοντας ότι τα ελλείμματα που καλύφθηκαν στο ασφαλιστικό από την κρατική χρηματοδότηση αντιπροσώπευαν το 83% της αύξησης του χρέους.
«Το ότι δεν λύσαμε το ασφαλιστικό μας ήταν βασική αιτία της χρεοκοπίας. Το καταλαβαίνουμε αυτό; Το αποδεχόμαστε αυτό; Να λοιπόν μια βασική, η πλέον βασική, διαρθρωτική αλλαγή στην οποία πρέπει να συναινέσουμε στην Ελλάδα», πρόσθεσε η κ. Διαμαντοπούλου.
Η ίδια έκανε λόγο για «αδικία σε βάρος των νέων γενεών», σημειώνοντας ότι 100.000 νέοι επαγγελματίες έκλεισαν τα βιβλία τους και πιθανότατα βρίσκονται σήμερα στην παραοικονομία, καθώς «δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν το θέμα των τεράστιων ασφαλιστικών εισφορών».
«Δεν γίνεται άνθρωποι που έχουν 20 χρόνια εργάσιμου βίου να έχουν ίδια σύνταξη με ανθρώπους που έχουν 40 χρόνια εργάσιμου βίου», ανέφερε μεταξύ άλλων η κ. Διαμαντοπούλου, η οποία επεσήμανε αφενός ότι 2,65 εκατ. συνταξιούχοι καλούνται να ζήσουν από 3,66 εκατ. εργαζόμενους, αφετέρου ότι ο μέσος όρος των συντάξεων είναι υψηλότερος από το εισόδημα των εργαζομένων.
Δημήτριος Μαζαράκης, πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος
«Το ασφαλιστικό σύστημα στη χώρα πρέπει να αλλάξει, γρήγορα και ριζικά» διεμήνυσε από το βήμα του 1ου Ασφαλιστικού Συνεδρίου του Economist ο πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος Δημήτριος Μαζαράκης, ο οποίος περιέγραψε παθογένειες της ελληνικής πραγματικότητας στον τομέα της κοινωνικής ασφάλισης, όπως τα υψηλά ποσοστά αναπλήρωσης, ο κατακερματισμός, οι πρόωρες συνταξιοδοτήσεις και οι πιεστικές δημογραφικές εξελίξεις.
Όπως είπε, η σχέση εργαζομένων προς συνταξιούχους έχει επιδεινωθεί δραματικά: Για να συντηρηθεί ένας συνταξιούχος, απαιτούνται οι εισφορές 10 εργαζομένων, ωστόσο, υπάρχουν οι εισφορές μόλις 1,7 εργαζομένων.
Ο ίδιος μίλησε για έναν «φαύλο κύκλο» φόρων και εισφορών – μείωσης συντάξεων, υπογραμμίζοντας πως «όσο καθυστερούμε, το βάρος της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης γίνεται όλο και πιο μεγάλο».
ΕΦΗ ΚΟΥΛΟΥΡΙΔΗ, Αssociate partner, McKinsey & Company, Ελλάδα
H εισαγωγή ενός επαγγελματικού συνταξιοδοτικού πλαισίου θα είναι τελικά αναπόφευκτη για τη συμπλήρωση των δημοσίων συντάξεων, υπογράμμισε κατά την παρουσίασή της στο 1ο Ασφαλιστικό Συνέδριο του Economist η Έφη Κουλουρίδη, associate partner της McKinsey & Company Ελλάδος.
Η ίδια επεσήμανε ότι ο σχεδιασμός ενός συστήματος στον Πυλώνα ΙΙ του ασφαλιστικού συστήματος θα πρέπει να βασιστεί στη διεθνή εμπειρία, αλλά και να προσαρμοστεί.
Όπως είπε, παρά την αξιοσημείωτη πρόοδο στο σύστημα, παραμένουν οι πιέσεις στη βιωσιμότητα των δημοσίων συντάξεων, εν μέσω μείωσης των δαπανών για συντάξεις αλλά και μείωσης του ΑΕΠ.
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΠΟΥΡΛΟΣ, Δικηγόρος, Δημήτριος Μπούρλος και Συνεργάτες
Στην Ελλάδα ανά τριετία ή τετραετία είχαμε και μια νέα τροποποίηση του ασφαλιστικού νόμου, όπως και τη διαπίστωση ότι χρειαζόταν ακόμη μία παρέμβαση, σχολίασε χαρακτηριστικά στο πλαίσιο του 1ου Ασφαλιστικού Συνεδρίου του Economist ο δικηγόρος Δημήτριος Μπούρλος, συμπεραίνοντας ότι οι παρεμβάσεις οι οποίες υλοποιούνταν κάθε φορά δεν ήταν αυτές που χρειαζόταν το σύστημα.Όπως φαίνεται, θα χρειαστούν νέες παρεμβάσεις στις συντάξεις, όπως η κατάργηση της προσωπικής διαφοράς που ζητείται από το εξωτερικό, επεσήμανε ο κ. Μπούρλος.
Ο ίδιος μίλησε για την ανάγκη αύξησης του ΑΕΠ και της απασχόλησης, καθώς και ανανέωσης του δημογραφικού σώματος της χώρας, υπό την επισήμανση ότι για το 2050 η Eurostat προβλέπει 8,5 εκατ. πληθυσμό στην Ελλάδα.
