Ύστερα από δίωρη τηλεδιάσκεψη μεταξύ των προέδρων των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ρωσίας, φάνηκε ξεκάθαρα πως ο Ντόναλντ Τραμπ επέλεξε έναν πιο εκτενή και λεπτομερή λόγο σε σύγκριση με τον λακωνικό Βλαντίμιρ Πούτιν. Αυτή η διαφορά δεν απορρέει από γεωπολιτικές σκοπιμότητες, αλλά αντικατοπτρίζει το διαφορετικό στυλ και τη ρητορική προσέγγιση των δύο ηγετών.

Στο μήνυμά του, το οποίο αναδημοσιεύθηκε από τον Λευκό Οίκο, ο Αμερικανός Πρόεδρος προχώρησε σε τρεις βασικές δηλώσεις που καθορίζουν τις επόμενες κινήσεις στο ουκρανικό ζήτημα.

Καταρχάς, ανέφερε πως πρόκειται να υπογραφεί ένα προκαταρκτικό μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, με σκοπό την έναρξη διαλόγου για μια πιθανή εκεχειρία διάρκειας 30 ημερών. Αξίζει όμως να σημειωθεί ότι αυτή η πρωτοβουλία δεν αποτελεί κάποια ρωσική υποχώρηση, αλλά μάλλον μια παραχώρηση εκ μέρους των ΗΠΑ.

Η σχετική πρόταση είχε ήδη τεθεί από την Ουάσιγκτον, η οποία πίεσε την Ουκρανία να αποδεχθεί προσωρινή κατάπαυση του πυρός χωρίς άμεσα ανταλλάγματα. Η Γαλλία και η Βρετανία έσπευσαν να στηρίξουν αυτή την κατεύθυνση, δίνοντας στο Κίεβο την εντύπωση ότι η αποκλιμάκωση είναι εφικτή. Παρόλα αυτά, η Μόσχα επέμεινε στην πάγια τακτική της, αποφεύγοντας για άλλη μία φορά να ανταποκριθεί ουσιαστικά σε οποιαδήποτε πρόσκληση για διάλογο.

Δεύτερον, ο Τραμπ δήλωσε ρητά ότι οι ΗΠΑ δεν θα συμμετάσχουν στις άμεσες συνομιλίες μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, όποτε κι αν αυτές πραγματοποιηθούν. Όπως εξήγησε, «λεπτομέρειες κρίσιμης σημασίας» πρέπει να μείνουν μεταξύ των δύο εμπλεκομένων. Θεωρεί τη σύγκρουση κυρίως διμερές ζήτημα και επανέλαβε την πάγια θέση του ότι ο πόλεμος δεν θα είχε ξεσπάσει αν ο ίδιος παρέμενε στην προεδρία ήδη από την πρώτη στιγμή.

Ο Τραμπ, παρά τις αποφάσεις του στο παρελθόν να ενισχύσει την Ουκρανία με στρατιωτικό εξοπλισμό, φαίνεται πλέον να αποδέχεται ανοιχτά ότι το Κίεβο δεν έχει θέση – ούτε προοπτική ένταξης – στο ΝΑΤΟ.

Η τοποθέτηση αυτή αφήνει μεγαλύτερο διπλωματικό χώρο στη Μόσχα, που πλέον γνωρίζει ότι δεν θα έχει απέναντί της τις ΗΠΑ στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Για τον Τραμπ, η εμπλοκή των ΗΠΑ στην ουκρανική κρίση υπήρξε δυσανάλογα δαπανηρή και πολιτικά μη αποδοτική.

Τρίτον, έκανε μια ιδιαίτερη αναφορά στο Βατικανό και στον νέο Ποντίφικα, αφήνοντας να εννοηθεί ότι δεν αποκλείεται ένας τρίτος, ουδέτερος παράγοντας με κύρος να αναλάβει ρόλο παρατηρητή στις πιθανές συνομιλίες. Είχε προηγηθεί το Σαββατοκύριακο συνάντηση μεταξύ του Αντιπροέδρου Βανς, του Μάρκο Ρούμπιο και του Πάπα, κάτι που δίνει πολιτική βαρύτητα στη σκέψη αυτή.

Όσο για τη στάση της Ρωσίας, ο Βλαντίμιρ Πούτιν εξακολουθεί να ακολουθεί τον δικό του ρυθμό, χωρίς να βιάζεται. Η προέλαση των ρωσικών στρατευμάτων συνεχίζεται με αργούς ρυθμούς, παρά τις μεγάλες απώλειες. Στην πρόσφατη λιτή του δήλωση από το Σότσι – και όχι από τη Μόσχα – έδειξε καθαρά πως η Μόσχα δεν νιώθει ότι πιέζεται. Η Ουάσιγκτον δεν έχει σήμερα στη διάθεσή της κανένα εργαλείο ικανό να του ασκήσει πραγματική πίεση.

Ακόμα και οι δευτερεύουσες εμπορικές κυρώσεις που έχει κατά καιρούς προαναγγείλει ο Τραμπ είναι πιθανό να προκαλέσουν παρενέργειες σε χώρες-εταίρους, όπως η Κίνα, με την οποία οι ΗΠΑ βρίσκονται σε φάση σχετικής αποκλιμάκωσης.

Ο Αμερικανός Πρόεδρος μοιάζει να έχει αποφασίσει ότι η εξωτερική πολιτική της χώρας του πρέπει να επαναπροσδιοριστεί. Εστιάζει πλέον περισσότερο σε οικονομικές και εμπορικές σχέσεις και λιγότερο στη στρατιωτική παρουσία και τις παρεμβάσεις.

Η αποστασιοποίησή του από την Ουκρανία δεν είναι δείγμα αδυναμίας, αλλά στρατηγική επιλογή. Για τον Τραμπ, η εποχή της απόλυτης παγκόσμιας κυριαρχίας των ΗΠΑ έχει παρέλθει – και ίσως αυτό να είναι, για τον ίδιο, το μεγαλύτερο πολιτικό στοίχημα της θητείας του.

Πεσκόφ: Οι διαπραγματεύσεις ειρήνης μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας δεν έχουν χρονοδιάγραμμα

Η διαδικασία για τη σύνταξη μιας κοινής συμφωνίας ειρήνης και κατάπαυσης του πυρός μεταξύ Μόσχας και Κιέβου φαίνεται ότι θα είναι περίπλοκη και χρονοβόρα, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του Κρεμλίνου.

Ο Ντμίτρι Πεσκόφ είπε τα ξημερώματα πως η όλη διαδικασία δεν έχει προθεσμία και δεν μπορεί να τεθεί συγκεκριμένος χρόνος ολοκλήρωσης.

«Η διαδικασία θα είναι δύσκολη και περίπλοκη, και γι’ αυτό δεν υπάρχει κάποια καθορισμένη προθεσμία. Όλοι θέλουν να τελειώσει το συντομότερο δυνατόν, αλλά οι λεπτομέρειες είναι αυτές που καθορίζουν την έκβαση», δήλωσε ο Πεσκόφ, επισημαίνοντας πως η πρόοδος στις συνομιλίες θα εξαρτηθεί από την ανταλλαγή προσχεδίων και τις διαρκείς επαφές για τη διαμόρφωση ενός ενιαίου κειμένου ειρήνης.

Ζελένσκι: Δεν θα αναγνωρίσουμε καμία περιοχή ως ρωσικό έδαφος

Αμέσως μετά τη συνομιλία, ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, επανέλαβε την αμετακίνητη θέση του Κιέβου, δηλώνοντας ότι η Ουκρανία δεν πρόκειται να αναγνωρίσει καμία περιοχή της ως ρωσικό έδαφος. Ο Ζελένσκι εξέφρασε την ανησυχία του ότι η αποχώρηση των ΗΠΑ από την ειρηνευτική διαδικασία θα ευνοούσε αποκλειστικά τη Ρωσία, καλώντας τις ΗΠΑ να παραμείνουν εμπλεκόμενες για να αποτραπεί η ενίσχυση του Πούτιν.

Αντίθετα, ο Ζελένσκι τόνισε την κρίσιμη σημασία της συνέχισης των αμερικανικών κυρώσεων κατά της Ρωσίας, ειδικά στους τομείς της ενέργειας, για να περιοριστεί η ικανότητα της Ρωσίας να συνεχίσει την εισβολή.

Ο Ουκρανός πρόεδρος προειδοποίησε επίσης ότι η αποχώρηση των ΗΠΑ από τις προσπάθειες για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία θα ωφελούσε τη Ρωσία και προσωπικά τον πρόεδρο Πούτιν. Τόνισε ότι οι αμερικανικές κυρώσεις, ιδιαίτερα στον τραπεζικό και ενεργειακό τομέα, είναι κρίσιμες για να περιορίσουν τη δυνατότητα της Ρωσίας να συνεχίσει τον πόλεμο. Ο Ζελένσκι επεσήμανε τη σημασία της διατήρησης της αμερικανικής στήριξης και της πίεσης στη Μόσχα, ώστε να αποφευχθεί η συνέχιση της ρωσικής επιθετικότητας και η οικονομική ενίσχυση του ρωσικού στρατού.

Η ΕΕ παραμένει σταθερά στο πλευρό της Ουκρανίας

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, αν και βλέπει θετικά την πρωτοβουλία για την ειρήνη, είναι ξεκάθαρη στην ανάγκη να συμπεριληφθεί και αυτή στη διαδικασία διαπραγματεύσεων. Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, επιβεβαίωσε ότι η ΕΕ παραμένει ενεργά υποστηρικτική προς την Ουκρανία και επανέλαβε τη δέσμευση της ΕΕ για ειρηνική λύση μέσω της διατήρησης των κυρώσεων κατά της Ρωσίας.

Η πρόταση για μια πενταμερή συνάντηση που περιλαμβάνει την Ουκρανία, τη Ρωσία, τις ΗΠΑ, την ΕΕ και τη Βρετανία, φαίνεται να έχει ευρεία υποστήριξη εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ως τον ιδανικό τρόπο για να διασφαλιστεί η συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων πλευρών.

Διαβάστε ΕΔΩ περισσότερες ειδήσεις