Τον κώδωνα του κινδύνου για μια νέα, παγκόσμια κρίση χρέους κρούει η Παγκόσμια Τράπεζα, καλώντας κυβερνήσεις και κεντρικές τράπεζες να παραδεχθούν ότι τα επιτόκια σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα δεν είναι πανάκεια. Η Παγκόσμια Τράπεζα υποβάθμισε την πρόβλεψή της για την παγκόσμια ανάπτυξη κατά 0,2 της ποσοστιαίας μονάδας, προειδοποιώντας και για επίμονους κινδύνους που απειλούν τη συγκεκριμένη πρόβλεψη.
Στην εξαμηνιαία έκθεσή της για τις Παγκόσμιες Οικονομικές Προοπτικές, η Παγκόσμια Τράπεζα κάνει λόγο για τέσσερα «κύματα» συσσώρευσης χρέους τα τελευταία 50 χρόνια. Το τελευταίο κύμα άρχισε το 2010 και, σύμφωνα με τον οργανισμό, χαρακτηρίζεται από «τη μεγαλύτερη, ταχύτερη και ευρύτερη αύξηση του παγκόσμιου δανεισμού» από τη δεκαετία του ’70.
Παρότι τα πολύ χαμηλά επιτόκια -τα οποία οι αγορές αναμένουν ότι θα διατηρηθού μεσοπρόθεσμα- «μετριάζουν κάποιους από τους κινδύνους που συνεπάγονται τα υψηλά επίπεδα χρέους», τα τρία προηγούμενα κύματα συσσώρευσης χρέους κατέληξαν σε χρηματοπιστωτικές κρίσεις σε πολλές ανααπτυσσόμενες και αναδυόμενες οικονομίες, επισημαίνει η Παγκόσμια Τράπεζα στην έκθεσή της.
«Το ιστορικό των προηγούμενων “κυμάτων” συσσώρευσης χρέους δείχνει ότι συνήθως δεν έχουν αίσιο τέλος. Σε ένα εύθραυστο παγκόσμιο περιβάλλον, οι βελτιώσεις στις πολιτικές είναι ζωτικής σημασίας για την ελαχιστοποίηση του ρίσκου που συνεπάγεται το υφιστάμενο κύμα χρέους», επισημαίνει η Παγκόσμια Τράπεζα στην έκθεσή της.
Το παγκόσμιο ρχέος ανήλθε το 2018 σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, στο 230% του ΑΕΠ, υπενθυμίζει η Παγκόσμια Τράπεζα. To Διεθνές Νομισματικό Ταμείο σε πρόσφατη έκθεσή του προειδοποιούσε για την «ωρολογιακή βόμβα» του παγκόσμιου χρέους, με το σύνολο του δημοσίου και ιδιωτικού χρέους παγκοσμίως να ανέρχεται στα 188 τρισ. δολάρια στα τέλη του 2018, αυξημένο κατά 3 τρισ. δολάρια σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2017, ενώ το Διεθνές Χρημαοικονομικό Ινστιτούτο(IIF) προβλέπει εκτόξευση του χρέους πάνω από το φράγμα των 250 τρισ. δολαρίων.
Το συνολικό χρέος αναδυομένων και αναπτυσσομένων οικονομιών ανήλθε σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, σχεδόν στο 170% του ΑΕΠ, έχοντας αυξηθεί 54% από το 2010.
Το τέταρτο «κύμα» χρέους έχει πολλές ομοιότητες με τα τρία προηγούμενα: Μεταβαλλόμενες χρηματοπιστωτικές συνθήκες και πολλά τρωτά σημεία των αγορών. Τα τρία πρώτα κύματα καταγράφηκαν το 1970-1989, 1990-2001 και 2002-2009.
Η Παγκόσμια Τράπεζα απαριθμεί τέσσερις επιλογές ώστε να μειωθούν οι πιθανότητες το υφιστάμενο κύμα να καταλήξει σε κρίση: Πρώτον σωστή και με διαφάνεια διαχείριση χρέους, συμβάλλοντας στη μείωση του κόστους δανεισμού και αντιμετώπιση του δημοσιονομικού ρίσκου. Δεύτερον, ισχυρή νομισματική, συναλλαγματική και δημοσιονομική πολιτική, θωρακίζοντας κυρίως τις αναδυόμενες οικονομίες. Τρίτον, ισχυρό ρυθμιστικό πλαίσιο και εποπτεία για τον εντοπισμό και αντιμετώπιση των χρηματοπιστωτικών κινδύνων. Και, τέταρτον, αποτελεσματική διαχείριση δημοσίων οικονομικών και πολιτικές που προωθούν τη σωστή εταιρική διοίκηση.
Η Παγκόσμια Τράπεζα υποβάθμισε την πρόβλεψή της για την παγκόσμια ανάπτυξη, στο 2,4% το 2019 και στο 2,5% το 2020, έναντι προηγούμενης εκτίμησης για ανάπτυξη 2,6% και 2,7%, ενώ προειδοποίησε ότι επιμένουν οι καθοδικοί κίνδυνοι. Η Παγκόσμια Τράπεζα υποβάθμισε κατά 0,4 την πρόβλεψή της για την οικονομία της Ευρωζώνης, κάνοντας λόγο για ανάπτυξη 1%.
«Με την ανάπτυξη σε αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες να παραμένει βραδεία, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πρέπει να αδράξουν την ευκαιρία και να προωθήσουν διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θα τονώσουν την ανάπτυξη, κινήσεις ζωτικής σημασίας για τη μείωση της φτώχειας», υπογραμμίζει στην έκθεση η Κέιλα Παζαρμπασιόγλου, αντιπρόεδρος Ισότιμης Ανάπτυξης.
