Εν αναμονή της οριστικής απόφασης -εντός 15 ημερών- και εν μέσω αντιδράσεων και ηχηρών παρεμβάσεων -με αποκορύφωμα αυτή του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Μάικ Πομπέο- που έχουν φέρει στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης το θέμα της μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε μουσουλμανικό τέμενος ή της συνέχειας της λειτουργίας της ως μουσείο, η γερμανική εφημερίδα Süddeutsche Zeitung μίλησε με τον θεολόγο, συγγραφέα και ειδικό στα θέματα του Ισλάμ, Cemil Kılıç.
Ωστόσο, ενώ κανείς θα περίμενε η «πλάστιγγα» να γέρνει υπέρ του προφανούς λόγω της καταγωγής του, εκείνος δηλώνει κατηγορηματικά ότι «η Αγία Σοφία θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί ως τόπος αδελφότητας μεταξύ των θρησκειών παρά ως μέσο διάσπασής της» και ότι η εμμονή του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για την μετατροπή του μνημείου παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς σε τζαμί έχει τις ρίζες της σε πολιτική ιδιοτέλεια εκ μέρους του.
«Κανείς δεν χρειάζεται την Αγία Σοφία ως τζαμί»
Αίσθηση προκαλεί η απάντηση του Τούρκου θεολόγου στην ερώτηση του δημοσιογράφου της “SΖ” αν το προσεχές διάστημα πρόκειται να μπορεί κανείς να προσεύχεται και πάλι στο χώρο που ανεγέρθηκε με σχέδια που εκπόνησαν οι αρχιτέκτονες Ανθέμιος Τραλλιανός και Ισίδωρος ο Μιλήσιος κατόπιν απόφασης του αυτοκράτορα Ιουστινιανού Α’.
«Κανείς δεν χρειάζεται την Αγία Σοφία ως τζαμί. Υπάρχουν πραγματικά αρκετά σημεία λατρείας στην Κωνσταντινούπολη. Ωστόσο, ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θέλει να ανακτήσει το χαμένο έδαφος ανάμεσα σε εκείνον και τους ψηφοφόρους. Η κυβέρνηση δέχεται συνεχώς πιέσεις λόγω της οικονομικής κατάστασης, η οποία έχει επιδεινωθεί από την πανδημία του κορωνοϊού. Με την Αγία Σοφία επιδιώκει να αποσπάσει την προσοχή από τα οικονομικά προβλήματα της χώρας» τονίζει ο Cemil Kılıç.
«Δεν έχω στη διάθεσή μου μια “κρυστάλλινη σφαίρα” με μαντικές ιδιότητες για να μπορώ με ακρίβεια να προβλέψω τι τελικά θα γίνει και ποια θα είναι η οριστική απόφαση. Προσωπικά, όμως είμαι της άποψης ότι η Αγία Σοφία πρέπει να παραμείνει μουσείο. Πρόκειται για ένα κτίσμα 1500 ετών, που ανήκει στην παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά και είναι κεντρικό στοιχείο του χριστιανικού και ισλαμικού πολιτισμού. Πιστεύω ότι θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί ως τόπος αδελφότητας μεταξύ των θρησκειών» δηλώνει χωρίς δεύτερη σκέψη ο ίδιος και είναι σε αυτό το σημείο που αναδύεται το ερώτημα άραγε και πόσοι άλλοι Τούρκοι πολίτες ταυτίζονται μαζί του αλλά η φωνή τους επισκιάζεται από την ισχυρογνωμοσύνη και το πείσμα του σουλτάνου.
Ζήτημα τουρκικής κυριαρχίας η τύχη της Αγίας Σοφίας
Ηχεί ακόμη νωπό στα αυτιά το άκουσμα της γνώμης του υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ο οποίος ούτε λίγο ούτε πολύ χαρακτήρισε το όλο θέμα όχι απλά φλέγον αλλά το προχώρησε κι ακόμη παραπέρα ανάγοντάς το σε ζήτημα εθνικής κυριαρχίας.
Και σε αυτήν την επισήμανση, έχει να προσθέσει κάτι ιδιαίτερα καυστικό ο C. Kılıç.
«Τι σχέση έχει η Αγία Σοφία με την κυριαρχία της Τουρκίας; Ο ισλαμικός κόσμος έχει ένα σύμπλεγμα κατωτερότητας με τη Δύση: η Τουρκία είναι ένα παράδειγμα αυτού. Ήταν αδύναμη για 300 χρόνια: πολιτικά, οικονομικά, στρατιωτικά. Γι ‘αυτό εμείς οι Τούρκοι θέλουμε να τοποθετηθούμε θετικά. Αλλά εκεί ακριβώς έγκειται και η αυταπάτη».
Αύξηση δημοτικότητας του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν το αποτέλεσμα του ζητήματος
Άραγε τι έχει να πει ο γνωστός συγγραφέας σχετικά με την αύξηση του ποσοστού της δημοτικότητας του Τούρκου Προέδρου αν τελικά η απόφαση που αναμένεται εντός των επόμενων ημερών, δώσει το «πράσινο φως» για τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε μουσουλμανικό τέμενος;
«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε ασφαλώς να οδηγήσει στην αδιαμφισβήτητη αύξηση της δημοτικότητας του Ρ.Τ.Ερντογάν. Αν το σκεφτεί κανείς, σύμφωνα με τον ισλαμικό κόσμο υπάρχουν μόνο τρία μέρη θρησκευτικής σημασίας: η Κάαμπα στη Μέκκα, το τζαμί Al-Aqsa στην Ιερουσαλήμ και η Αγία Σοφία…».
Όπως σε καθετί, υπάρχουν δύο όψεις στο ίδιο «νόμισμα» ή αλλιώς οι απόψεις διίστανται από τη στιγμή που κάποιος μπορεί να επιβάλλεται στον εαυτό του και να τιθασσεύει τις όποιες εμμονές και τα πάθη του κρίνοντας αντικειμενικά και ενεργώντας χωρίς παρωπίδες.
Όταν όμως η εμμονή και η ιδιοτέλεια φτάνουν στο σημείο να σε… τυφλώσουν, τότε δεν πρόκειται για απλή διαφορά οπτικής αλλά για έγκλημα. Κατά της ιστορίας και της ανθρωπότητας.
