Η υποχρέωση στην ασφάλιση του ΕΦΚΑ και όχι ο χαρακτηρισμός της εργασίας σε ευκαιριακή ή μη, είναι ο όρος που καθορίζει τελικά την περικοπή ή όχι της σύνταξης στην περίπτωση απασχόλησης συνταξιούχων. Αυτό ξεκαθαρίζει εγκύκλιος που εξέδωσε ο υφυπουργός Κοινωνικής Ασφάλισης Νότης Μηταράκης, δίνοντας οδηγίες στις υπηρεσίες του Φορέα για το πότε ισχύει τελικά η περικοπή της σύνταξης στους ευκαιριακά απασχολούμενους.
Αναλυτικά στο νέο έγγραφο με τις οδηγίες διατυπώνεται σειρά σκέψεων και διευκρινίζεται ότι :
- οι διατάξεις του άρθρου 20 του νόμου Κατρούγκαλου περί απασχόλησης συνταξιούχων (μαχαίρι 60%) εφαρμόζονται σε συνταξιούχους λόγω γήρατος που λαμβάνουν σύνταξη από τον ΕΦΚΑ (πρώην φορείς κύριας ασφάλισης-ενταχθέντες σήμερα στον ΕΦΚΑ ή το Δημόσιο) και οι οποίοι αναλαμβάνουν εργασία ή αποκτούν ιδιότητα / δραστηριότητα που υποχρεωτικώς υπάγεται στην ασφάλιση του Ε.Φ.Κ.Α., μετά την ισχύ του νόμου, δηλαδή μετά τις 13.5.2016.
- κρίσιμο στοιχείο προκειμένου να διευκρινιστεί αν θα υπάγεται ή όχι ο εργαζόμενος συνταξιούχος στο «μαχαίρι» του 60% είναι η υποχρέωση ή μη υπαγωγής του στην ασφάλιση του ΕΦΚΑ με βάση την εργασία που αναλαμβάνει ή την ιδιότητα που αποκτά.
- Σύμφωνα με τις γενικές αρχές του ασφαλιστικού δικαίου η ασφάλιση πηγάζει ως υποχρέωση από την απασχόληση, χωρίς να υφίσταται διάκριση μεταξύ πλήρους και ευκαιριακής απασχόλησης.
- Συνεπώς, τα πρόσωπα που αναλαμβάνουν εργασία υπάγονται στην υποχρεωτική ασφάλιση του ΕΦΚΑ με βάση τα πραγματικά στοιχεία της απασχόλησης (ωράριο, αποδοχές, κ.λ.π.), ενώ είναι δυνατή η εξαίρεσή τους από την υπαγωγή στην ασφάλιση μόνο αν αυτό προβλέπεται ρητά από σαφή διάταξη νόμου.
- Στο πλαίσιο αυτό, συνταξιούχοι του ΕΦΚΑ-πρώην ΝΑΤ, που απασχολούνται ως εκπαιδευτικοί στις Δημόσιες Σχολές του Εμπορικού Ναυτικού, προκειμένου να καλύψουν έκτακτες εκπαιδευτικές ανάγκες της Δημόσιας Ναυτικής Εκπαίδευσης, εμπίπτουν στις προβλέψεις του νόμου Κατρούγκαλου περί περικοπής της σύνταξης (εφόσον υφίσταται υποχρέωση ασφάλισης στον ΕΦΚΑ για την δραστηριότητά τους αυτή) ανεξάρτητα από το είδος της απασχόλησης, δηλαδή μερική, εκ περιτροπής, ευκαιριακή, κ.λ.π..
- Επισημαίνεται πάντως ότι η περικοπή ή η αναστολή της σύνταξης συναρτάται από τις ημέρες ασφάλισης που πραγματοποιούνται ανά μήνα με βάση τα πραγματικά στοιχεία της απασχόλησης. Δηλαδή το μαχαίρι πέφτει μόνο για τις ημέρες απασχόλησης και όχι για όλο το μήνα.
Με αυτό το πλαίσιο ο υφυπουργός καταλήγει πως παλαιότερο σχετικό έγγραφο του 2016 που όριζε διαφορετικά το καθεστώς για τους συγκεκριμένους ασφαλισμένους πρέπει να θεωρείται ως «ουδέποτε εκδοθέν», ενώ οι Υπηρεσίες του ΕΦΚΑ πρέπει να αντιμετωπίζουν τις αιτήσεις που υποβάλλονται από τους ενδιαφερόμενους σύμφωνα με τα νέα δεδομένα, αναζητώντας μάλιστα τυχόν περιπτώσεις για τις οποίες «εσφαλμένα εφαρμόστηκε η ερμηνεία του σχετικού ακυρωθέντος εγγράφου».
