Η εικόνα της αγοράς εργασίας και της δομής απασχόλησης για το σύνολο της χώρας κατά τα τελευταία έτη της εξόδου από την οικονομική κρίση παρουσιάζει αντιφατικά χαρακτηριστικά.
Η μείωση του ποσοστού ανεργίας, η οποία είναι σημαντική, δεν προκύπτει από την αύξηση των θέσεων εργασίας αλλά από τη μείωση των συμμετεχόντων στο εργατικό δυναμικό της χώρας. Παράλληλα, η αύξηση των θέσεων εργασίας ακολουθεί έναν πολύ αργό ρυθμό και υστερεί ακόμη πολύ σε σχέση με τις θέσεις απασχόλησης που υπήρχαν πριν την έναρξη της οικονομικής κρίσης.
Η νέα μελέτη του Ινστιτούτου Μικρομεσαίων της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδος με θέμα: «Η ελληνική αγορά εργασίας και η δομή απασχόλησης ανά Περιφέρεια. Από την αρχή της οικονομικής κρίσης έως σήμερα» είναι αποκαλυπτική και συνάμα ανησυχητική για τις βασικές διαστάσεις της αγοράς εργασίας και της δομής απασχόλησης.
Συμπεράσματα
Από τα συμπεράσματα της μελέτης κατανοούμε πως μεγάλο μέρος από τις θέσεις εργασίας (μεγαλύτερο από ότι πριν από την κρίση) είναι μερικής απασχόλησης. «Ενώ λοιπόν παρατηρείται σημαντική μείωση του ποσοστού ανεργίας, ταυτόχρονα παρατηρείται μείωση της συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό και πολύ αργή αύξηση της απασχόλησης και του ποσοστού απασχόλησης. Ο συνδυασμός των παραπάνω παραγόντων φανερώνει μία σαφή αδυναμία της ελληνικής οικονομίας να παράγει νέες (και καλές) θέσεις πλήρους απασχόλησης και αποτελεί ανησυχητικό σημάδι για την πορεία της ελληνικής οικονομίας συνολικά», σημειώνει ο συγγραφέας της μελέτης, Αλέξης Ιωαννίδης.
Εστιάζοντας στη συνέχεια την ανάλυση σε επίπεδο περιφέρειας προκύπτει ένα ιδιαίτερα σημαντικό εύρημα. Αυτό είναι ότι, κατά τη διαδικασία της κρίσης και ιδίως κατά την έξοδο από αυτή παρατηρείται σημαντική διαφοροποίηση ως προς την επίδοση της αγοράς εργασίας μεταξύ της Αττικής και των άλλων περιφερειών της χώρας (με μία οριακή εξαίρεση για την περιφέρεια του Νότιου Αιγαίου).
Συγκεκριμένα, η Αττική έχει μειώσει (μέχρι το 2021) το ποσοστό ανεργίας της κάτω από τα προ της κρίσης επίπεδα ενώ όλες οι άλλες περιφέρειες παρουσιάζουν πολύ αυξημένα ποσοστά ανεργίας συγκριτικά με την προ κρίσης εποχή.
Ανεργία νέων και γυναικών
Ένα άλλο ανησυχητικό εύρημα της μελέτης δείχνει πως σε πανελλαδικό επίπεδο η ανεργία των νέων κινείται σε πολύ υψηλές τιμές, συγκριτικά με άλλες ευρωπαϊκές χώρες και συγκριτικά με τις μεγαλύτερες ηλικίες στην Ελλάδα.
Το πρόβλημα αυτό επιδεινώνεται από τη μεγάλη διαφορά που αναδεικνύει η μελέτη ότι υπάρχει μεταξύ της ανεργίας των νέων στην περιφέρεια της Αττικής, συγκριτικά με τις υπόλοιπες περιφέρειες της χώρας.
«Η διαφορά στα ποσοστά ανεργίας μεταξύ ανδρών και γυναικών μειώθηκε κατά τη διάρκεια της κρίσης, όχι βέβαια γιατί μειώθηκαν τα ποσοστά ανεργίας των γυναικών αλλά γιατί αυξήθηκαν πολύ περισσότερο αυτά των ανδρών» αναφέρει στα συμπεράσματά του ο συγγραφέας της μελέτης.
Κατά την έξοδο από την κρίση η διαφορά στο ποσοστό ανεργίας μεταξύ ανδρών και γυναικών έχει αρχίσει πάλι να αυξάνει, χωρίς η ελληνική αγορά εργασίας και η δομή απασχόλησης ανά περιφέρεια να φτάσει ακόμη την προ κρίσης τιμή της.
Η μείωση της αγροτικής απασχόλησης
Η μελέτη της σχέσης απασχόλησης παρουσιάζει ενδιαφέροντα ευρήματα σε πανελλαδικό επίπεδο. Συγκεκριμένα, παρατηρείται μια συνεχιζόμενη τάση μείωσης της αγροτικής απασχόλησης και του αγροτικού τομέα στην οικονομία. Αυτή η τάση, που είχε αντιστραφεί κατά τη διάρκεια της κρίσης, έχει επανέλθει στη μακροχρόνια ιστορική της πορεία.
Επιπλέον, παρατηρείται σταθερότητα στην υπόλοιπη απασχόληση, εκτός του αγροτικού τομέα, όσον αφορά την αυταπασχόληση, καθώς και μια αύξηση στη μισθωτή απασχόληση. Αυτή η αύξηση σημειώνεται εις βάρος κυρίως της οικογενειακής εργασίας, η οποία φαίνεται να περιορίστηκε έντονα από την κρίση.
Μερική απασχόληση
Στη μελέτη εξετάστηκαν επίσης κάποιες σημαντικές πλευρές της εργασιακής διαδικασίας στην χώρα μας, τόσο στην χρονική τους εξέλιξη όσο και στην περιφερειακή τους διάσταση. Η πρώτη από αυτές είναι η μερική απασχόληση, η οποία αυξήθηκε κατά τη διάρκεια της κρίσης αλλά μειώνεται κατά την έξοδο από αυτήν, χωρίς όμως να φτάσει ακόμα τις αρχικές χαμηλές τιμές της.
Είναι από τους λίγους δείκτες της αγοράς εργασίας όπου η Αττική δεν είναι στην καλύτερη θέση, παρουσιάζοντας υψηλότερο ποσοστό μερικής απασχόλησης από το πανελλαδικό μέσο όρο, ενώ πριν την κρίση παρουσίαζε χαμηλότερο ποσοστό από αυτόν. Ωστόσο η διαφορά της με τις άλλες περιφέρειες δεν είναι σημαντική και υπάρχουν αρκετές περιφέρειες που βρίσκονται σε χειρότερη θέση.
