Από την επόμενη εβδομάδα θα επαναλειτουργήσει με νέο Διοικητικό Συμβούλιο η Επιτροπή Κρίσεων Βαρέων και Ανθυγιεινών Επαγγελμάτων, η οποία θα εξετάσει όλες τις περιπτώσεις εργαζομένων που χρειάζεται να ενταχθούν σε νέα ρύθμιση που θα καταθέσει το υπουργείο Εργασίας.
Αυτό ανακοίνωσε από το βήμα της Βουλής ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Γιάννης Βρούτσης απαντώντας στον γραμματέα της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΚΙΝΑΛ Βασίλη Κεγκερόγλου, που επανέφερε την πρόταση του κόμματός του για την ανάγκη να ενταχθούν στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα όλοι οι εργαζόμενοι στον κλάδο της υγείας, που βρίσκονται στη πρώτη γραμμή για την αντιμετώπιση της υγιεινής κρίσης από την πανδημία του κορωνοϊού.
Ο κ. Βρούτσης τόνισε ότι η κυβέρνηση από την πρώτη στιγμή αναγνώρισε το σημαντικό έργο που συντελούν όλοι οι εργαζόμενοι στον κλάδο της υγείας για την αντιμετώπιση αυτής της πρωτόγνωρης και πρωτοφανούς κρίσης, και το αποδεικνύει έμπρακτα με τις νομοθετικές πρωτοβουλίες που έλαβε αλλά και θα λάβει.
Τα κριτήρια με βάση τα οποία η Επιτροπή εξέτασε το σύνολο των κατηγοριών και των αιτημάτων για να γνωμοδοτήσει περί υπαγωγής εργασιών, ειδικοτήτων ή χώρων εργασίας στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα, επιμερίσθηκαν σε βασικά και επικουρικά.
Ως βασικά κριτήρια (με απόλυτη συμφωνία των μελών της Επιτροπής), με βάση την ιατρική βιβλιογραφία και λαμβάνοντας υπόψη τη διεθνή πρακτική, θεωρήθηκαν:
- η εργασία σε βάρδιες (με νυκτερινό ωράριο τουλάχιστο δύο φορές την εβδομάδα που περιλαμβάνει εργασία τουλάχιστο 5 ωρών μεταξύ 10 το βράδυ έως 6 το πρωί),
- η εργασία σε ύψος, σε βάθος (και η υποθαλάσσια εργασία), καθώς και η εργασία σε περιορισμένο χώρο και η εργασία εκτός στεγασμένου χώρου
- η εργασία σε υψηλές θερμοκρασίες, σε χαμηλές θερμοκρασίες και σε εύρος διακύμανσης θερμοκρασίας,
- η τεκμηριωμένη έκθεση σε βλαπτικούς παράγοντες στο χώρο εργασίας, με έμφαση σε καρκινογόνα και βιολογικούς παράγοντες,
- το εργασιακό άγχος, ως απότοκο της εντατικοποίησης της εργασίας και
- η διεθνής βιβλιογραφία (στο πεδίο της Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας, της Εργονομίας και της Ιατρικής της Εργασίας).
- Στοχαστικές (πιθανολογικές) προσεγγίσεις και εμπειρικά δεδομένα
- Εκτιμήσεις επαγγελματικού κινδύνου
- Επιδημιολογικά στοιχεία επαγγελματικών νοσημάτων (ΙΚΑ, ΣΕΠΕ, Ασφαλιστικά Ταμεία)
- Επιδημιολογικά στοιχεία εργατικών ατυχημάτων (ΙΚΑ, ΣΕΠΕ, Ασφαλιστικά Ταμεία)
- Επιδημιολογικά στοιχεία προσδόκιμου επιβίωσης και νοσηρότητας
- Κλαδικές μελέτες ή μελέτες ανά επάγγελμα
- Μετρήσεις βλαπτικών παραγόντων των εργασιακών χώρων
o φυσικοί
θόρυβος, δονήσεις
ακτινοβολίες (υπεριώδεις, ιοντίζουσες, μη ιοντίζουσες), Laser
μικροκλιματικές συνθήκες (πολύ υψηλές ή χαμηλές θερμοκρασίες)
υπέρηχοι
o χημικοί
ερεθιστικοί
τοξικοί
καρκινογόνοι
μεταλλαξιογόνοι
o βιολογικοί,
o εργονομικοί,
o διάφοροι
χειρωνακτική διακίνηση φορτίων
στρες
εργασία σε βάρδιες και νυχτερινή εργασία
εργασία σε ύψος, βάθος ή περιορισμένο χώρο
Ως επικουρικά κριτήρια (χωρίς να υπάρχει ομοφωνία μεταξύ των μελών της Επιτροπής), θεωρήθηκαν:
- η κατανάλωση άνω των 2000 θερμίδων γιά άνδρες και 1400 θερμίδων γιά γυναίκες κατά τη διάρκεια του οκταώρου εργασίας (που αντιστοιχεί σε εργώδη χειρωνακτική εργασία, χειρωνακτική διακίνηση φορτίων κλπ),
- η ήδη ισχύουσα ένταξη σε καθεστώς ΒΑΕ,
- η ύπαρξη σε ισχύ καθεστώτος πρόωρης συνταξιοδότησης για λόγους υγείας σε τρεις, τουλάχιστον, χώρες – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
- και η επιστασία και επόπτευση εργασίας, καθώς και το επίπεδο σπουδών, μορφωτικό επίπεδο (γνώση, κατάρτιση, μόρφωση, εξειδίκευση, μη χειρώνακτες), μορφωτικό επίπεδο εργαζομένων ιδίως επιστημόνων ως παράγοντας γνώσης του κινδύνου και σωστής λήψης μέτρων αποφυγής του.
Ακολούθως περιγράφονται τα αντίστοιχα κριτήρια προηγουμένων Επιτροπών, καθώς και ενδεικτικές οριοθετήσεις που ισχύουν σε άλλες χώρες – μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης (με βάση στοιχεία από την Γνωμάτευση Λεβέντη).
Κριτήρια Επιτροπής Μπεχράκη:
- Η ήδη υπάρχουσα ένταξη στα ΒΑΕ
- Η τυχόν μεταβολή (ελάφρυνση) των όρων εργασίας από την πρώτη νομοθετική ένταξη μέχρι σήμερα
- Επιδημιολογικά στοιχεία (νοσηρότητα, συχνότητα ατυχημάτων κ.ά.)
- Τα οποιαδήποτε υποστηρικτικά στοιχεία συνοδεύουν το αίτημα
- Το μορφωτικό επίπεδο των εργαζομένων ιδίως επιστημόνων ως παράγοντας γνώση του κινδύνου αλλά και σωστής λήψης μέτρων αποφυγής του
- Η έκθεση σε αναγνωρισμένους παράγοντες κινδύνου όπως:
- Ιοντίζουσες ακτινοβολίες
- Επικίνδυνα βιολογικά υλικά
- Ερεθιστικοί και τοξικοί χημικοί παράγοντες
- Εισπνεόμενοι ρύποι
- Υψηλή στάθμη θορύβου
- Ιδιαίτερα χαμηλή ή υψηλή θερμοκρασία
- Εργασία με πολλές βάρδιες, ιδίως νυχτερινές
- Εργασία σε ιδιαίτερα μη φυσιολογικές συνθήκες ύψους ή βάθους υπό την επιφάνεια της γης ή της θάλασσας
- Περιβάλλον με μηχανήματα με κινητά μέρη
Κριτήρια Επιτροπής Λινού:
Ακολουθούν τα κριτήρια που αποφασίσθηκε να ακολουθηθούν από την Επιτροπή Λινού, ώστε να καταλήξει σε προτάσεις για την ένταξη στο θεσμό ΒΑΕ. Τα κριτήρια ένταξης τα οποία συμφώνησαν κατά πλειοψηφία τα μέλη της Επιτροπής Λινού είναι τα κάτωθι:
- πιθανότητα να αναπτυχθεί, εξαιτίας της έκθεσης σε βλαπτικό παράγοντα, επαγγελματική νόσος, από αυτές που περιλαμβάνονται στον σχετικό κατάλογο, με πιθανότητα διπλάσια από αυτή που απαντάται στο γενικό πληθυσμό. Η έκθεση θα πρέπει να τεκμηριώνεται από γραπτή εκτίμηση επαγγελματικού κινδύνου (risk assessment) ή από αναλυτική περιγραφή της θέσης εργασίας και των αντίστοιχων καθηκόντων
- η αποδεδειγμένη έκθεση – βάσει μετρήσεων – σε παράγοντα που διεθνώς αναγνωρίζεται ως καρκινογόνος
- αποδεδειγμένη έκθεση καθ’ υπέρβαση σε άλλους παράγοντες (π.χ. θόρυβος) για τους οποίους υφίσταται σχετική νομοθεσία σχετικά με τα μέτρα υγιεινής και ασφάλειας των εργαζομένων
- συνεκτίμηση των πεπραγμένων του Σ.ΕΠ.Ε. με ιδιαίτερη έμφαση σε επισημάνσεις που αφορούν τις συνθήκες εργασίας καθώς και τον αριθμό και το είδος ατυχημάτων
- ύπαρξη σε ισχύ καθεστώτος πρόωρης συνταξιοδότησης για λόγους υγείας σε τρεις, τουλάχιστον, χώρες – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης με συνεκτίμηση και των αντίστοιχων συνθηκών υγιεινής και ασφάλειας εργασίας.
Ιταλικό πρότυπο (γνωμάτευση Λεβέντη):
Ως βαριές εργασίες που τυγχάνουν των ανωτέρω πλεονεκτημάτων, θεωρούνται:
- Η συνεχόμενη νυκτερινή εργασία.
- Η εργασία σε γραμμές συναρμολογήσεως με έντονους ρυθμούς.
- Η εργασία που διεξάγεται απ’ ευθείας από τον εργάτη σε περιορισμένους χώρους: μέσα σε αγωγούς, επισκευαστικά τούνελ, πηγάδια, δεξαμενές, καυστήρες.
- Η εργασία σε ύψος: σε σκάλες, με σχοινιά, σε κρεμαστές γέφυρες, σε γερανούς, σε καμινάδες, σε στέγες.
- Η εργασία δυτών.
- Η εργασία σε καταψύκτες ή σε περιβάλλον στο οποίο η θερμοκρασία δεν υπερβαίνει τους 5 βαθμούς Κελσίου πάνω από το μηδέν.
- Η εργασία σε υψηλές θερμοκρασίες, η εργασία εργατών σε φούρνους όπως και στη μεταλλουργία.
- Το προσωπικό παροχής πρώτων βοηθειών, ανανήψεως και επειγόντων χειρουργείων.
- Η εργασία των οδηγών τρακτέρ.
- Η εργασία των οδηγών.
- Η εργασία των ναυτών.
- Η εργασία σε θερμοκήπια.
Βάσει του Ν. 335/1995 προβλέπεται και η κατηγορία των ιδιαίτερα αγχογόνων εργασιών, εξαιτίας του γεγονότος ότι πρόκειται για εργασίες που επιδρούν στο προσδόκιμο ζωής και εκθέτουν τους παρέχοντες αυτές σε ιδιαίτερα έντονο επαγγελματικό κίνδυνο.
Αυστριακό πρότυπο (γνωμάτευση Λεβέντη):
Βαριά εργασία υπό την ανωτέρω έννοια θεωρείται κατά το αυστριακό δίκαιο:
- Η εργασία με βάρδιες, όταν συγχρόνως υπάρχει απασχόληση σε νυκτερινή βάρδια διάρκειας τουλάχιστον 6 ωρών μεταξύ 10ης βραδινής ώρας και 6ης πρωινής ώρας και εφόσον η εργασία με βάρδιες παρέχεται τουλάχιστον 6 εργάσιμες ημέρες εντός του ημερολογιακού μήνα.
- Η τακτικώς υπό συνθήκες καύσωνος ή παγετού παρεχομένη εργασία. Καύσωνας θεωρείται ότι υπάρχει αν τουλάχιστον κατά το ήμισυ του ωραρίου απασχολήσεως του εργαζομένου η θερμοκρασία ανέρχεται σε τουλάχιστον 30 βαθμούς Κελσίου. Παγετός θεωρείται ότι υπάρχει αν ο εργαζόμενος παραμένει επί πολύ χρόνο σε χώρους ψύξης με θερμοκρασία 21 βαθμούς Κελσίου υπό το μηδέν.
- Η εργασία υπό χημικές ή φυσικές επιρροές, ιδιαίτερα κατά τον χειρισμό μηχανημάτων και οχημάτων που επιδρούν στο σώμα μέσω ανθυγιεινού κλονισμού ή όταν τακτικά ή τουλάχιστον 4 ώρες του ωραρίου εργασίας ο εργαζόμενος πρέπει να φορά συσκευές προστασίας του αναπνευστικού συστήματος ή για δύο ώρες συσκευές καταδύσεως, ή πρέπει να απασχολείται υπό σταθερή ανθυγιεινή επίδραση εισπνεομένων επιβλαβών ουσιών.
- Η βαριά σωματική εργασία, όταν σε ένα εργασιακό οκτάωρο καταναλώνονται από άνδρες 2000 εργασιακές θερμίδες και από γυναίκες 1.400 εργασιακές θερμίδες.
- Η φροντίδα ασθενών ή αναπήρων με ιδιαίτερες ανάγκες.
Κατάλογος των επαγγελματικών ομάδων εργαζομένων που σύμφωνα με το αυστριακό δίκαιο θεωρείται ότι ασκούν βαριά σωματική εργασία, μόνο όμως υπό την προϋπόθεση ότι δεν υφίσταται μηχανική υποστήριξη από μεγάλες μηχανές (όπως π.χ. από γερανούς, φορτηγά ή εκσκαφείς) και δεν ασκούνται δραστηριότητες σχεδιασμού, οργανώσεως, ελέγχου ή εποπτείας (αν υφίσταται τέτοια υποστήριξη ή ασκούνται οι εν λόγω δραστηριότητες, τότε δεν θεωρείται ότι παρέχεται βαριά εργασία) παρατίθεται ακολούθως:
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΑΝΔΡΩΝ
ΣΕ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΜΕ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΑΝΩ ΤΩΝ 2.000 ΘΕΡΜΙΔΩΝ
- Γεωργός
- Αρτοποιός
- Βοηθητικός εργάτης σε οικοδομή
- Βοηθητικός εργάτης σε ασφαλτοποιΐα
- Υδραυλικός οικοδομής
- Ξυλουργός οικοδομής
- Ανθρακωρύχος σε υπαίθρια εξόρυξη
- Εργάτης σε μπετόν και καλούπια
- Εφαρμοστής οικοδομής σε λαμαρίνα και ατσάλι
- Πατωματζής
- Χειριστής τρυπανιού
- Τεχνίτης για στέγες
- Τεχνίτης με ειδικά καθήκοντα (τοποθέτηση αλεξικέραυνων, κάλυψη στέγης εκκλησιών)
- Τεχνίτης που λυγίζει και πλέκει σίδερο
- Απασχολούμενος σε παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου
- Βοηθός σοδειάς
- Κατασκευαστής τσιμεντοκονιάματος
- Επεξεργαστής κρέατος
- Δασικός εργάτης (ακόμη και με σημαντική τεχνολογική υποστήριξη)
- Χειριστής φρέζας
- Εργάτης κήπου
- Εργάτης σε σκαλωσιά
- Βοηθητικό υγειονομικό προσωπικό
- Επεξεργαστής ύαλου
- Κατασκευή και συντήρηση σιδηροτροχιάς (ράγες τραίνων)
- Ανθρακωρύχος
- Βοηθητικός εργάτης στον τομέα της ξυλείας
- Βοηθητικός εργάτης στον τομέα μετάλλου
- Βοηθητικός εργάτης σε μύλους
- Απασχολούμενος σε εγκατάσταση ειδών υγιεινής, αερίου, θερμάνσεως, εξαερισμού υδραυλικών
- Απασχολούμενος σε παραγωγή καλωδίων
- Αποθηκάριος
- Παραγωγή, καλλιέργεια φυτών, κτηνοτροφία
- Παραγωγή δέρματος
- Νεκροθάφτης
- Συναρμολόγηση καλωδίων υψηλής τάσης
- Μπογιατζής
- Ναύτης σε εμπορικά/φορτηγά πλοία
- Κτίστης.
- Απασχολούμενος σε κατασκευή τούνελ
- Μηχανικός σε βαριά μηχανήματα και φορτηγά
- Ελαιοχρωματιστής
- Λιπαντής
- Τοποθέτηση πλακιδίων
- Αχθοφόρος
- Σιδηρουργός
- Πριονιστής
- Εργάτης πέτρας
- Κτίστης με πέτρα
- Τοποθέτηση ταπετσαρίας στον τομέα επίπλων
- Δύτης στην κατασκευή γέφυρας και εργοστασίου ηλεκτρικής ενέργειας
- Απασχολούμενος στην κατασκευή δρόμων
- Εκτροφέας ζώων
- Οξυγονοκολλητής
- Φορτωτής
- Μεταφορέας
- Διανομέας ηλεκτρικών συσκευών
- Διανομέας μηχανημάτων
- Διανομέας επίπλων
- Αμπελουργός
- Μαραγκός
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ
ΣΕ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΜΕ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΑΝΩ ΤΩΝ 1400 ΘΕΡΜΙΔΩΝ
- Θεραπεύτρια σε εξωτερικό ιατρείο
- Αρτοποιός
- Ταχυδρόμος
- Βοηθητική εργασία στη χημεία
- Απασχολούμενη σε ηλεκτρικές εγκαταστάσεις
- Σφαγέας (όχι πουλερικών)
- Νοσηλευτικό προσωπικό
- Μηχανικός αεροσκαφών
- Φόρτωση αποσκευών
- Μυλωνάς δημητριακών
- Εργαζόμενη σε επεξεργασία ύαλου (τοποθέτηση και επισκευή)
- Οικιακή βοηθός
- Βοηθητική εργάτρια στην παραγωγή ζάχαρης
- Σερβιτόρος
- Κατασκευή αμαξώματος
- Μαγείρισσα
- Βοηθός κουζίνας
- Βερνίκια
- Υδραυλικός εξαερισμού
- Μασέρ
- Μηχανικός αυτοκινήτων
- Μηχανικός σε ελαφριές μηχανές/μηχανάκια
- Επιπλοποιός
- Διανομέας πακέτων
- Κατασκευή χαρτιού
- Φυσιοθεραπεύτρια
- Καπνοδοχοκαθαρίστρια
- Καθαρίστρια κτιρίων (εσωτερικά)
- Συντηρήτρια κτιρίων, προσόψεων, μνημείων
- Καλλιέργεια φυτών
- Εργαζόμενη σε πριόνι
- Επιχειρηματίας θεαμάτων
- Καθαρίστρια
- Ταπετσέρης τοίχων
- Διανομέας τροφίμων
- Κατασκευή εργαλείων
