Ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ Στιβ Γουίτκοφ και ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν Αμπάς Αραγτσί έχουν μιλήσει τηλεφωνικά αρκετές φορές από τότε που το Ισραήλ άρχισε τις επιθέσεις του στο Ιράν την περασμένη εβδομάδα, σε μια προσπάθεια να βρεθεί διπλωματική λύση στην κρίση, δήλωσαν τρεις διπλωμάτες στο πρακτορείο Reuters.
Σύμφωνα με τους διπλωμάτες, οι οποίοι μίλησαν υπό τον όρο της ανωνυμίας, ο Αραγτσί είπε ότι η Τεχεράνη δεν θα επιστρέψει στις διαπραγματεύσεις αν το Ισραήλ δεν σταματήσει τις επιθέσεις, οι οποίες ξεκίνησαν στις 13 Ιουνίου.
Οι πηγές του Reuters πρόσθεσαν ότι οι συνομιλίες περιλάμβαναν μια σύντομη συζήτηση για μια πρόταση των ΗΠΑ που δόθηκε στο Ιράν στα τέλη Μαΐου και η οποία αποσκοπεί στη δημιουργία μιας περιφερειακής κοινοπραξίας που θα εμπλουτίζει ουράνιο εκτός του Ιράν, μια πρόταση που η Τεχεράνη έχει απορρίψει μέχρι στιγμής.
Αμερικανοί και Ιρανοί αξιωματούχοι δεν ανταποκρίθηκαν σε αίτημα του Reuters για σχολιασμό επί του θέματος.
Οι τηλεφωνικές συνομιλίες αυτής της εβδομάδας ήταν οι πιο ουσιαστικές απευθείας συνομιλίες από τότε που οι δύο χώρες ξεκίνησαν τις διαπραγματεύσεις τον Απρίλιο. Σε εκείνες τις περιπτώσεις, στο Ομάν και την Ιταλία, οι δύο άνδρες αντάλλαξαν σύντομες κουβέντες όταν συναντήθηκαν μετά από έμμεσες συνομιλίες.
Ένας περιφερειακός διπλωμάτης προσκείμενος στην Τεχεράνη δήλωσε ότι ο Αραγτσί είπε στον Γουίτκοφ ότι η Τεχεράνη «θα μπορούσε να δείξει ευελιξία στο πυρηνικό ζήτημα» εάν η Ουάσινγκτον πιέσει το Ισραήλ να τερματίσει τον πόλεμο.
Ένας Ευρωπαίος διπλωμάτης δήλωσε: «Ο Αραγτσί είπε ότι ο Γουίτκοφ ότι το Ιράν είναι έτοιμο να επιστρέψει στις πυρηνικές συνομιλίες, αλλά δεν θα μπορούσε να το κάνει αν το Ισραήλ συνεχίζει τους βομβαρδισμούς του».
Εκτός από σύντομες συναντήσεις μετά από πέντε γύρους έμμεσων συνομιλιών από τον Απρίλιο, ο Αραγτσί και ο Γουίτκοφ δεν είχαν προηγουμένως άμεσες επαφές.
Ένας δεύτερος περιφερειακός διπλωμάτης που μίλησε στο Reuters δήλωσε ότι «η πρώτη κλήση έγινε με πρωτοβουλία της Ουάσινγκτον, η οποία πρότεινε επίσης μια νέα προσφορά» για να ξεπεραστεί το αδιέξοδο λόγω των συγκρουόμενων κόκκινων γραμμών.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ θέλει η Τεχεράνη να τερματίσει τον εμπλουτισμό ουρανίου στο έδαφός της, ενώ ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ έχει δηλώσει ότι το δικαίωμα της Τεχεράνης στον εμπλουτισμό είναι αδιαπραγμάτευτο.
Ο Τραμπ κρατάει κλειστά τα χαρτιά του σχετικά με το αν θα διατάξει τις αμερικανικές δυνάμεις να συμμετάσχουν στην εκστρατεία βομβαρδισμών του Ισραήλ που, όπως λέει, έχει στόχο να καταστρέψει το πυρηνικό πρόγραμμα και τις πυραυλικές δυνατότητες του Ιράν. Αλλά ο Τραμπ πρόσφερε μια νότα αισιοδοξίας ότι η διπλωματία θα μπορούσε να συνεχιστεί, λέγοντας ότι Ιρανοί αξιωματούχοι θέλουν να έρθουν στην Ουάσινγκτον για μια συνάντηση, κάτι που όμως η Τεχεράνη διέψευσε κατηγορηματικά.
Στο μεταξύ, η Βρετανία, η Γαλλία και η Γερμανία και συμβαλλόμενα μέρη της πυρηνικής συμφωνίας του 2015 μεταξύ των παγκόσμιων δυνάμεων και του Ιράν, πραγματοποίησαν υπουργική συνάντηση με τον Αραγτσί την Κυριακή. Οι τρεις χώρες και η Ευρωπαϊκή Ένωση πρόκειται να τον συναντήσουν στη Γενεύη την Παρασκευή, δήλωσαν ο εκπρόσωπος του ιρανικού υπουργείου Εξωτερικών Esmaeil Baghaei και ένας αξιωματούχος της ΕΕ.
Νωρίτερα μέσα στην εβδομάδα, τόσο ο Αμερικανός ΥΠΕΞ Μάρκο Ρούμπιο όσο και ο Αραγτσί μίλησαν στους Ευρωπαίους σε ξεχωριστές συνομιλίες για μια πιθανή διπλωματική πρωτοβουλία, δήλωσαν οι τρεις διπλωμάτες.
Ένας ανώτερος Ευρωπαίος διπλωμάτης δήλωσε ότι αυτό που προέκυψε στην G7 ήταν ότι ο Τραμπ ήθελε οι επιχειρήσεις να τερματιστούν πολύ γρήγορα και ότι ήθελε οι Ιρανοί να επικοινωνήσουν, ενώ ξεκαθάρισε ότι έπρεπε να δεχτούν τις απαιτήσεις του αν ήθελαν να τερματιστεί ο πόλεμος.
Δεδομένων των ισραηλινών χτυπημάτων και της ρητορικής του Τραμπ, οι διπλωμάτες δήλωσαν ότι το Ιράν δεν είναι σε θέση να διεξάγει δημόσιες συνομιλίες με τις ΗΠΑ, αλλά μια συνάντηση με τους Ευρωπαίους για την προσπάθεια προώθησης της διπλωματίας θεωρείται πιο ρεαλιστική επιλογή για την Τεχεράνη.
