Την τελευταία εβδομάδα πριν τα Χριστούγεννα αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή το νέο Ασφαλιστικό νομοσχέδιο, που θα περιλαμβάνει αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού κύριων και επικουρικών συντάξεων, καθώς και νέες χαμηλότερες εισφορές για τους μη μισθωτούς.
Σύμφωνα με τον υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Γιάννη Βρούτση, οι αλλαγές στις εισφορές μαζί με τη φορολογική επίδραση της μείωσης του φόρου της πρώτης κλίμακας των 10.000 ευρώ στο 9% από 22% από το 2020 θα έχουν ιδιαίτερα θετικό αποτέλεσμα στο εισόδημα των ελεύθερων επαγγελματιών , αυτοαπασχολουμένων και αγροτών.
Tα στελέχη του υπουργείου Εργασίας ως βασικό χαρακτηριστικό των αλλαγών που θα ισχύσουν από το επόμενο έτος είναι η αποσύνδεση των ασφαλιστικών κρατήσεων (υπέρ κύριας ασφάλισης -υγείας ) των μη μισθωτών από το φορολογητέο εισόδημα τους και η θέσπιση ασφαλιστικών κατηγοριών. Μέσα από αυτή την ανατροπή το υπουργείο Εργασίας στοχεύει σε αύξηση της εισπραξιμότητας των εισφορών, μείωση της φοροαποφυγής , κατάργηση των επιστροφών, μείωση των χρεών, αλλά και περιορισμό του φαινομένου της καταβολής κρατήσεων την “τελευταία στιγμή “.
«Είμαι σίγουρος ότι θα το αγκαλιάσουν οι επιστήμονες, οι αγρότες και οι αυτοαπασχολούμενοι» είπε ο κ. Μητσοτάκης εξηγώντας ότι το ασφαλιστικό αυτό «παύει, με λίγα λόγια, να είναι νέο Φορολογικό. Γιατί εμείς, μειώνοντας τους φόρους, εξασφαλίζουμε πολύ περισσότερο εισόδημα στους ελεύθερους επαγγελματίες ώστε να αποταμιεύουν περισσότερο αλλά και να μένουν με μεγαλύτερο καθαρό εισόδημα, μετά τους φόρους και τις εισφορές».
Μικρές επιβαρύνσεις της τάξεως των 24-34 ευρώ τον μήνα για το 80% των αυτοαπασχολουμένων που δηλώνουν πολύ χαμηλά κέρδη κάτω των 7000-8000 ευρώ τον χρόνο –οι οποίες όμως θα υπερκαλυφθούν με το που θα ενεργοποιηθεί η καινούργια φορολογική κλίμακα και ο συντελεστής 9% για τα πρώτα 10.000 ευρώ του εισοδήματος- αλλά και γενναίες ελαφρύνσεις (ακόμη και άνω του 50-60%) για το 20% των ελεύθερων επαγγελματιών και επιτηδευματιών που σήμερα πληρώνουν έως και 1320 ευρώ στον ΕΦΚΑ για τις ασφαλιστικές τους εισφορές θα φέρει το νέο σύστημα υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών.
Οι αλλαγές στις συντάξεις
Η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας ολοκληρώνει το παζλ των αλλαγών που θα ισχύσουν από τον επόμενο χρόνο στις συντάξεις, με βασικότερη εκείνη της αναπροσαρμογής των ποσοστών αναπλήρωσης.
Το βασικό σενάριο αφορά αύξηση των ποσοστών κατά 0,20% για 15-30 έτη ασφάλισης, κατά 0,40% για 30-40 έτη ασφάλισης και κατά 0,60% για 40 έτη ασφάλισης και πάνω.
Σήμερα η αναπλήρωση στη 15ετία μόνο για το τμήμα της ανταποδοτικής σύνταξης είναι στο 11,55%, στην 20ετία στο 15,87%, στην 25ετία στο 20,68%, στην 30ετία στο 26,37%, στην 35ετία στο 33,81% και στην 40ετία στο 42,80%.
Το σύστημα αυτό θα αφορά 1,4 εκατομμύρια ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες και θα βασιστεί πάνω στην πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ που έκρινε αντισυνταγματική την εισφοροδότηση του ασφαλιστικού με το 20% των αποδοχών των ελευθέρων επαγγελματιών.
Από την στιγμή που κρίθηκαν από το ΣτΕ αντισυνταγματικά τα ποσοστά αναπλήρωσης του νόμου Κατρούγκαλου, που καθορίζουν το ύψος της ανταποδοτικής σύνταξης, θα υπάρξουν αλλαγές που θα ευνοήσουν τους ασφαλισμένους που θα συνταξιοδοτηθούν με πολλά έτη ασφάλισης και υψηλές συντάξιμες αποδοχές.
Τα στοιχεία του ΕΦΚΑ δείχνουν ότι η τριετής εφαρμογή του ασφαλιστικού Κατρούγκαλου οδήγησε σε μείωση της εισπραξιμότητας και αύξηση της φοροδιαφυγής. Συγκεκριμένα η εισπραξιμότητα έχει κολλήσει στο 56%-60% και το δηλωθέν εισόδημα εμφανίζεται μειωμένο με αποτέλεσμα μετά τον συμψηφισμό κάθε χρόνο ο ΕΦΚΑ να επιστρέφει περισσότερα από 200 εκατ. ευρώ σε ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες.
Τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης που θα ορίσει ο νέος νόμος, θα προβλέπουν αυξήσεις στις συντάξεις εκείνων που αποχωρούν με πολλά έτη ασφάλισης. Ειδικοί προβλέπουν πως το ποσοστό θα αυξηθεί στο 50%.
Υπενθυμίζεται πως από το 2020 (ως αποτέλεσμα της κρίσης του ΣτΕ) θα δοθούν αυξήσεις σε τουλάχιστον 260.000 επικουρικές συντάξεις, σε συνταξιούχους που είχαν άθροισμα κύριας και επικουρικής άνω των 1.300 ευρώ.
Οι αυξήσεις θα κυμαίνονται από 50-200 ευρώ το μήνα, καθώς κρίθηκε αντισυνταγματικός ο υπολογισμός τόσο των νέων επικουρικών –λόγω έλλειψης αναλογιστικής μελέτης – όσο και των παλαιών.
Όπως τονίζουν κύκλοι του υπουργείου Εργασίας, με το νέο σύστημα θα σταματήσει ο υφιστάμενος υπολογισμός των εισφορών με βάση ο πιο πρόσφατα εκκαθαρισμένο φορολογητέο εισόδημα από την άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας, το οποίο ισχύει από 1/1/2017.
Tα ερωτηματικά του νέου νομοσχεδίου
Ναι μεν είναι απόφαση να δημιουργηθούν πέντε ή έξι συγκεκριμένα κλιμάκια εισφορών χωρίς σύνδεση με το δηλωθέν εισόδημα του επαγγελματία αλλά δεν έχει απαντηθεί
1. Τι θα γίνει με τις εισφορές όσων έχουν διπλή ιδιότητα. Δηλαδή είναι και μισθωτοί και αυτοαπασχολούμενοι (μπλοκάκι). Από τη στιγμή που δεν θα υπάρχει σύνδεση με το εισόδημα, το να υποχρεωθεί ο συγκεκριμένος ασφαλισμένος να πληρώνει έστω και το ελάχιστο ποσό των 220 ευρώ τον μήνα ταυτόχρονα με τις εισφορές από τον μισθό, θα είναι εξοντωτικό. Οι περισσότεροι, χρησιμοποιούν το μπλοκάκι για να συμπληρώνουν το εισόδημά τους με ποσά της τάξεως των 4000-5000 ευρώ τον χρόνο. Άρα, η εισφορά των 220 ευρώ θα αντιστοιχούσε σε «δήμευση» του μισού εισοδήματος. Από την άλλη, η πλήρης απαλλαγή των εισοδημάτων από μπλοκάκι από τις εισφορές, θα δημιουργούσε μια «κερκόπορτα» εισφοροδιαφυγής.
2. Τι θα γίνει με τις λεγόμενες αποδείξεις δαπάνης, του μοναδικά ουσιαστικά μέσου για την είσπραξη μιας «ευκαιριακής» αμοιβής. Η επιβολή εισφορών με συντελεστή 20,28% που ισχύει σήμερα, ουσιαστικά καθιστά ασύμφορη την έκδοση της απόδειξης δαπάνης (δεδομένου ότι επιβάλλεται και φόρος και χαρτόσημο) με αποτέλεσμα η διέξοδος να είναι η φοροδιαφυγή.
