Τη νομιμοποίηση αυθαιρέτων που έχουν κριθεί κατεδαφιστέα με αμετάκλητη δικαστική απόφαση ή για τα οποία έχει ανακληθεί η οικοδομική άδεια προβλέπει το σχέδιο νόμου του υπουργείου Περιβάλλοντος, που ψηφίζεται σήμερα στην Ολομέλεια της Βουλής. Μάλιστα, οι ιδιοκτήτες τους θα μπορούν να τα νομιμοποιήσουν πληρώνοντας μόνο ένα παράβολο.
Με εξαίρεση την υποβολή αναληθών στοιχείων, όλες οι άλλες περιπτώσεις της συγκεκριμένης κατηγορίας αυθαιρέτων θα εξετάζονται από ειδική επιτροπή αν πληρούν τις προϋποθέσεις για να κάνουν χρήση των νέων διατάξεων. Σύμφωνα, πάντως με την έκθεση επί του νομοσχεδίου της Επιστημονικής Υπηρεσίας της Βουλής, η νομιμοποίηση κατασκευών των οποίων η oικοδοµική άδεια ακυρώθηκε µε αµετάκλητη δικαστική απόφαση, έστω και για τυπικό λόγο, είναι αντισυνταγματική.
Ειδικότερα, για πρώτη φορά προβλέπεται, κατ΄ εξαίρεση, η υπαγωγή σε ρυθμίσεις τακτοποίησης αυθαιρέτων, εκείνων των κτισμάτων, των οποίων οι οικοδομικές άδειες ή και οι αναθεωρήσεις τους ακυρώθηκαν μεν με αμετάκλητη απόφαση του αρμόδιου διοικητικού δικαστηρίου, αλλά χωρίς να έχουν υποβληθεί για την έκδοσή τους ψευδή ή αναληθή στοιχεία. Ουσιαστικά αφορά περιπτώσεις αυθαιρέτων των οποίων: 1) η οικοδομική άδεια ή η αναθεώρησή της είχε νόμιμο έρεισμα σε κανονιστικές διατάξεις οι οποίες κρίθηκαν αντίθετες σε υπέρτερης ισχύος κανόνα δικαίου, β) η άδεια εκδόθηκε κατ΄ εφαρμογή κανόνων δικαίου που δεν ίσχυαν, γ) η άδεια δεν παραβιάζει τις κείμενες κατά τον χρόνο έκδοσή της, ουσιαστικές διατάξεις ή τις ισχύουσες και δ) η διαπιστωθείσα πλημμέλεια της οικοδομικής άδειας ή της αναθεώρησής της συνίσταται σε παράλειψη της πολεοδομικής υπηρεσίας. Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις μάλιστα θα καταβάλλεται μόνον το παράβολο και δεν θα επιβάλλεται οποιοδήποτε πρόστιμο.
Όσοι τώρα έχουν χτίσει αυθαίρετο μετά τις 28 Ιουλίου 2011 (παραμένει κόκκινη γραμμή για την υπαγωγή στον νόμο) και εντοπιστούν από τους ελέγχους της πολεοδομίας, μπορούν να γλυτώσουν το πρόστιμο ανέγερσης και να πληρώσουν μόνο 500 ευρώ, αν το κατεδαφίσουν αυτοβούλως. Η κατεδάφιση θα πρέπει να γίνει εντός 30 ημερών από τη σύνταξη της έκθεσης αυτοψίας (με τις αυθαιρεσίες του κτίσματος) που έχει κάνει η αρμόδια αρχή.
Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει και δύο χαράτσια για όσους αποφασίσουν να κάνουν χρήση των ευνοϊκών, κατά τα άλλα, διατάξεών του. Το πρώτο ακούει στο όνομα ηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίου και ισχύει για όλα τα νέα κτίρια, ενώ για τα παλιά θα είναι υποχρεωτική μόνο όταν μεταβιβάζονται. Οι ιδιοκτήτες αυθαιρέτων θα επιβαρυνθούν και με την μελέτη στατικής επάρκειας (με κλιμακωτές μειώσεις ανάλογα με την περιοχή), μελέτη που πρέπει να κάνουν και όσοι είχαν μπει στον παλιό νόμο για αυθαίρετο σε περιοχή υψηλής σεισμικής επικινδυνότητας (π.χ. Ιόνια). Το υπουργείο εκτιμά ότι για 450.000 αιτήσεις από τους προηγούμενους νόμους οι πολίτες δεν έχουν πληρώσει ολόκληρο το ποσό (για πολλές εξ΄ αυτών δεν έχει καταβληθεί ούτε το παράβολο). Όλες αυτές οι αιτήσεις μπορούν να μεταφερθούν στο νέο νόμο
