Ο θάνατος του Πάπα Φραγκίσκου σηματοδότησε το τέλος μιας ιδιαίτερης και πολυεπίπεδης παποσύνης που διήρκεσε περισσότερο από δώδεκα χρόνια.
Ως ο πρώτος Πάπας με καταγωγή από τη Λατινική Αμερική, και με το όνομα που διάλεξε για να τιμήσει τον Άγιο Φραγκίσκο της Ασίζης, έδωσε νέο ύφος και κατεύθυνση στην Καθολική Εκκλησία.
Τα αίτια θανάτου και τα πρώτα τελετουργικά βήματα
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Βατικανού, ο Ποντίφικας απεβίωσε λόγω εγκεφαλικού επεισοδίου σε συνδυασμό με καρδιακή ανεπάρκεια. Η σορός του έχει τοποθετηθεί στον ξενώνα της Αγίας Μάρθας, όπου και διέμενε, ενώ κατά τη διάρκεια της νύχτας ευλογήθηκε από ανώτατο εκκλησιαστικό αξιωματούχο.
Αύριο, η σορός του Πάπα Φραγκίσκου θα τεθεί σε λαϊκό προσκύνημα, δίνοντας την ευκαιρία στους πιστούς να αποχαιρετήσουν τον Ποντίφικα και να τον τιμήσουν για τελευταία φορά. Η εξόδιος ακολουθία προγραμματίζεται, εκτός απροόπτου, για το Σάββατο, παρουσία υψηλόβαθμων πολιτικών και θρησκευτικών προσωπικοτήτων, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ. Η Ιταλία, σε ένδειξη πένθους και σεβασμού, αναμένεται να κηρύξει τριήμερο εθνικό πένθος.
Η Πνευματική Παρακαταθήκη του Ποντίφικα
Η διαθήκη του Πάπα Φραγκίσκου αντικατοπτρίζει τις βασικές αρχές που καθοδήγησαν τη ζωή και το έργο του: ταπεινότητα, βαθιά πίστη και αφοσίωση στην αποστολή του. Ο ίδιος ζήτησε να ταφεί στη Βασιλική της Σάντα Μαρία Ματζιόρε, χωρίς επισημότητες, με έναν απλό τάφο κάτω από το δάπεδο και μία λιτή επιγραφή: Franciscus.
Στο κείμενο της διαθήκης του διευκρινίζεται με σαφήνεια ότι ο Φραγκίσκος επιθυμούσε να ταφεί “στο έδαφος, χωρίς κάποιον ιδιαίτερο διάκοσμο”, έχοντας ως μοναδική επιγραφή το όνομά του στα λατινικά: Franciscus.
Στο αποχαιρετιστήριο μήνυμά του εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του προς όσους τον στήριξαν με αγάπη και προσευχές, δηλώνοντας πως προσέφερε “τις δοκιμασίες της υγείας του για την ειρήνη και την αδελφοσύνη των λαών”.
Ο ίδιος είχε φροντίσει εκ των προτέρων ώστε τα έξοδα της κηδείας του να καλυφθούν από έναν ανώνυμο δωρητή.
Η επόμενη ημέρα: Το Κονκλάβιο και η εκλογή του νέου Πάπα
Η σύγκληση της ολομέλειας των καρδιναλίων θα έχει ως πρώτο της καθήκον τον καθορισμό της ημερομηνίας της κηδείας. Έπειτα, θα ανοίξει ο δρόμος για τη διαδικασία του Κονκλαβίου, όπου θα κληθούν να επιλέξουν τον επόμενο Ποντίφικα. Από τους 135 καρδιναλίους που έχουν δικαίωμα ψήφου, οι 108 είναι διορισμένοι από τον ίδιο τον Φραγκίσκο — ένα στοιχείο που ενδέχεται να επηρεάσει τη συνέχιση του θεολογικού και κοινωνικού του οράματος.
Σε περίπτωση που έως την 33η ψηφοφορία δεν έχει προκύψει εκλεγμένος Πάπας, η διαδικασία προβλέπει περιορισμό στους δύο επικρατέστερους υποψηφίους και η τελική απόφαση λαμβάνεται με απλή πλειοψηφία.
Ο Φραγκίσκος αποτέλεσε ιστορική φυσιογνωμία: ο πρώτος Πάπας από τη Λατινική Αμερική και ταυτόχρονα ο πρώτος Ιησουίτης που ανέλαβε το ανώτατο αξίωμα της Καθολικής Εκκλησίας. Κατά τη διάρκεια της παποσύνης του, πραγματοποίησε 47 διεθνή ταξίδια σε περισσότερες από 65 χώρες, καθώς και περίπου 37 επισκέψεις εντός Ιταλίας. Υπήρξε σταθερός υπέρμαχος της παγκόσμιας ειρήνης, της προστασίας των προσφύγων και της φροντίδας του περιβάλλοντος.
Οι επίδοξοι διάδοχοι του Πάπα Φραγκίσκου
Η Καθολική Εκκλησία βρίσκεται μπροστά σε μία από τις πιο κρίσιμες στιγμές της ιστορίας της, καθώς η διαδοχή του Πάπα Φραγκίσκου, ο οποίος έχει αφήσει ισχυρό αποτύπωμα στην εκκλησιαστική κοινότητα, είναι αβέβαιη. Το Κονκλάβιο των Καρδιναλίων καλείται να επιλέξει τον επόμενο Ποντίφικα, και οι φήμες για τους υποψήφιους έχουν προκαλέσει συζητήσεις σε όλο τον κόσμο. Αν και κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με βεβαιότητα ποιος θα είναι ο επόμενος Πάπας, αρκετοί ιεράρχες εμφανίζονται ως τα κορυφαία φαβορί για τη διαδοχή.
- Πήτερ Τέρκσον (76 ετών)
Ένας από τους πιο γνωστούς υποψήφιους είναι ο Πήτερ Τέρκσον, πρώην Επίσκοπος του Κέιπ Κόουστ από τη Γκάνα. Αν εκλεγεί, θα αποτελέσει τον πρώτο μαύρο Πάπα στην ιστορία της Καθολικής Εκκλησίας, κάτι που θα είχε σημαντική επίδραση, ιδιαίτερα στην Αφρική, όπου η Καθολική Εκκλησία γνωρίζει μεγάλη ανάπτυξη. Ο Τέρκσον έχει αναγνωριστεί για τις μετριοπαθείς απόψεις του, ιδίως σε θέματα όπως η στάση απέναντι στους ομοφυλόφιλους, για τους οποίους θεωρεί ότι οι νόμοι σε πολλές αφρικανικές χώρες είναι υπερβολικά αυστηροί, αλλά πρέπει να γίνεται σεβαστή η τοπική κουλτούρα.
- Λουίς Αντόνιο Ταγκλ (67 ετών)
Ο Λουίς Αντόνιο Ταγκλ, πρώην Αρχιεπίσκοπος της Μανίλα, είναι το απόλυτο φαβορί στις στοιχηματικές αγορές και θεωρείται ο πιο πιθανός επόμενος Πάπας. Αν και είναι βαθύτατα προσηλωμένος στην καθολική διδασκαλία, έχει εκφράσει προοδευτικές απόψεις, επικρίνοντας την αυστηρότητα της Εκκλησίας απέναντι στους ομοφυλόφιλους και τους διαζευγμένους. Η εκλογή του Ταγκλ θα ήταν ιστορική, καθώς θα ήταν ο πρώτος Πάπας από την Ασία, την περιοχή με τον ταχύτερα αναπτυσσόμενο καθολικό πληθυσμό στον κόσμο.
- Πιέτρο Παρολίν (70 ετών)
Ο Πιέτρο Παρολίν, ο οποίος υπηρετεί ως Γραμματέας του Βατικανού, είναι επίσης μία από τις πιο σοβαρές υποψηφιότητες για τη διαδοχή του Πάπα Φραγκίσκου. Στη διάρκεια της συνεργασίας του με τον Πάπα, ο Παρολίν αναδείχθηκε σε έναν από τους πιο κοντινούς συνεργάτες του Φραγκίσκου, και πολλοί τον θεωρούν ως τον φυσικό διάδοχο του. Αν και δεν είναι τόσο φιλελεύθερος όσο ο Φραγκίσκος, έχει υπογραμμίσει την ανάγκη για συνέχεια στην πορεία της Εκκλησίας και τη διατήρηση της ενότητας. Παρόλα αυτά, η συμμετοχή του στη συμφωνία του 2018 με την Κίνα, που επικρίθηκε από πολλούς, έχει προκαλέσει αμφιβολίες για τη δυνατότητά του να ηγηθεί σε μια περίοδο εντάσεων.
- Πίτερ Έρντο (72 ετών)
Ο Αρχιεπίσκοπος του Έστεργκομ-Βουδαπέστης, Πίτερ Έρντο, είναι γνωστός για τις συντηρητικές του απόψεις και έχει εκφράσει έντονη αντίθεση στους γάμους ομοφυλοφίλων και στη συμμετοχή διαζευγμένων ή ξαναπαντρεμένων καθολικών στη Θεία Ευχαριστία. Οι απόψεις του αυτές τον καθιστούν αμφιλεγόμενο υποψήφιο, ιδίως εν μέσω της συνεχούς αλλαγής των κοινωνικών προτύπων. Ωστόσο, η συντηρητική του στάση και η σταθερότητα που προσφέρει σε δύσκολες περιόδους τον καθιστούν έναν αξιόλογο υποψήφιο.
- Χοσέ Τολεντίνο (59 ετών)
Ο Χοσέ Τολεντίνο από την Πορτογαλία είναι μία από τις νεότερες υποψηφιότητες. Ο Τολεντίνο έχει δείξει τον προοδευτικό του χαρακτήρα, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για την Εκκλησία να αλληλεπιδράσει με τον σύγχρονο κόσμο, αναγνωρίζοντας την αξία της τέχνης και του πολιτισμού, όπως ο κινηματογράφος και η μουσική. Παρά την νεαρή του ηλικία, η φήμη του ως εξαιρετικού διπλωμάτη και η ικανότητά του να συνθέτει παραδοσιακές και σύγχρονες αξίες τον καθιστούν μια ελκυστική επιλογή.
- Ματέο Ζούπι (69 ετών)
Ο Ματέο Ζούπι, Αρχιεπίσκοπος της Μπολόνια, είναι επίσης υποψήφιος για τη διαδοχή του Πάπα Φραγκίσκου. Η διπλωματική του αποστολή στην Ουκρανία, όπου προσπάθησε να προωθήσει την ειρήνη και την ανθρωπιά, ενισχύει την εικόνα του ως του ιδανικού Πάπα για την εποχή της διπλωματικής έντασης και των παγκόσμιων συγκρούσεων. Η ικανότητά του να διαχειρίζεται δύσκολες διεθνείς σχέσεις και να προάγει την ειρήνη τον καθιστά έναν ισχυρό υποψήφιο.
- Μάριο Γκρετς (68 ετών)
Ο Μάριο Γκρετς από τη Μάλτα είναι γνωστός για τις παραδοσιακές του απόψεις, αλλά ταυτόχρονα έχει καλέσει την Εκκλησία να «μάθει μια νέα γλώσσα» για να αντιμετωπίσει τις σύγχρονες προκλήσεις, όπως η στάση απέναντι στους ομοφυλόφιλους και τους διαζευγμένους. Η ισχυρή προσωπικότητα και η υποστήριξή του για τη συνεχιζόμενη εκκλησιαστική παράδοση τον καθιστούν έναν ενδιαφέροντα υποψήφιο για τους πιο παραδοσιακούς καθολικούς.
- Ρομπέρ Σαρά (79 ετών)
Ο Ρομπέρ Σαρά, από τη Γαλλική Γουινέα, είναι ακόμη μια πιθανότητα για να γίνει ο πρώτος μαύρος Πάπας. Αν και η ηλικία του αποτελεί περιοριστικό παράγοντα, η συντηρητική του στάση και η έντονη αντίθεσή του στην «ιδεολογία φύλου» τον καθιστούν δημοφιλή ανάμεσα στους πιο συντηρητικούς κύκλους της Εκκλησίας. Η εμπειρία του και η δέσμευσή του στις παραδοσιακές αξίες του καθολικισμού ενδέχεται να τον φέρουν κοντά στο αξίωμα του Πάπα.
Η πνευματική παρακαταθήκη του Πάπα Φραγκίσκου
Με τις εγκυκλίους του όπως η Laudato Si για την κλιματική κρίση και η Fratelli Tutti για την ανθρώπινη αδελφοσύνη, έδωσε έμφαση στην ηθική ευθύνη της Εκκλησίας απέναντι στα σύγχρονα προβλήματα.
Αγιοποίησε περισσότερους από 900 ανθρώπους, μεταξύ αυτών και τη Μητέρα Τερέζα, και ανακήρυξε οσίους πάνω από 1.300. Ο Πάπας Φραγκίσκος αναγνώρισε την ανάγκη για μία Εκκλησία πιο κοντά στον λαό, προσηλωμένη στην αλήθεια του Ευαγγελίου, μακριά από την πολιτική εξουσία και τα πλούτη.
Παγκόσμια θλίψη για τον θάνατο του Πάπα Φραγκίσκου
Ο θάνατος του πάπα Φραγκίσκου, σε ηλικία 88 ετών, συγκλόνισε τον κόσμο και προκάλεσε κύμα θλίψης και αναστοχασμού. Από την Αργεντινή, τη γενέτειρά του, μέχρι τις πιο απομακρυσμένες γωνιές του πλανήτη, πιστοί και ηγέτες εξέφρασαν την βαθιά τους λύπη για την απώλεια του αγαπητού ποντίφικα, Χόρχε Μπεργκόλιο.
Από το Ιράν και τη Γερμανία, μέχρι τις ΗΠΑ και την ΕΕ, όλοι τίμησαν την κληρονομιά του και την ανθρωπιά που εξέπεμπε. Όμως, ιδιαίτερα αισθητή ήταν η θλίψη των πιστών, οι οποίοι ένιωσαν τη βαριά απώλεια σε προσωπικό επίπεδο. Από τον Ιμπραχίμ αλ Ταράζι, έναν Καθολικό από τη Γάζα, μέχρι τον Χουάν Χοσέ Ρόι, έναν συνταξιούχο από το Μπουένος Άιρες, όλοι μίλησαν για τον πόνο και τη σοκ που προκάλεσε ο θάνατος του πάπα.
Διαβάστε ΕΔΩ περισσότερες ειδήσεις
