Χιλιάδες φορολογούμενοι αναγκάζονται και φέτος να αποστέλλουν ή να προσκομίζουν αυτοπροσώπως στις ΔΟΥ δικαιολογητικά για να αποδείξουν ισχυρισμούς τους σχετικά με τη συμπλήρωση κωδικών της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων.
Όπως αναφέρει η έντυπη έκδοση της εφημερίδας “Ελεύθερος Τύπος”, η υποχρέωση αποστολής ή προσκόμισης δικαιολογητικών στις ΔΟΥ υφίσταται σε έξι περιπτώσεις οι οποίες αφορούν τη συμπλήρωση ποσών για ορισμένα εισοδήματα και παρακρατηθέντες φόρους, για τα οποία δεν υπάρχει στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων καμία ηλεκτρονική πληροφόρηση, τη συμπλήρωση και υποβολή δηλώσεων με επιφύλαξη, τη δήλωση ανείσπρακτων μισθωμάτων, την απαλλαγή από τα τεκμήρια διαβίωσης ή τη μείωση των τεκμηρίων διαβίωσης, τη δήλωση εισοδημάτων αλλοδαπής από βαριά αναπήρους, καθώς και τη συμπλήρωση και υποβολή δηλώσεων αποθανόντων.
Τρόπος αποστολής
Γενικά, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, σε κάθε περίπτωση ηλεκτρονικής υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος δεν συνυποβάλλονται τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, αλλά αυτά φυλάσσονται από το φορολογούμενο και παραδίδονται εφόσον ζητηθούν.
Για τις τροποποιητικές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος των οποίων η αρχική δήλωση έχει υποβληθεί μέσω Διαδικτύου και ζητούνται δικαιολογητικά, πρέπει να αποστέλλονται ή να προσκομίζονται μόνο τα δικαιολογητικά που αφορούν σε κωδικούς της δήλωσης για τους οποίους δεν υπάρχει ηλεκτρονική πληροφόρηση. Εφόσον, δε, η αρχική δήλωση έχει υποβληθεί χειρόγραφα και η τροποποιητική δήλωση πρέπει να υποβληθεί με τον ίδιο τρόπο.
Ελεγχος
Στις περιπτώσεις που η δήλωση υποβάλλεται εμπρόθεσμα ηλεκτρονικά και ο φορολογούμενος καλείται για έλεγχο δικαιολογητικών στη ΔΟΥ, τα δικαιολογητικά πρέπει να αποστέλλονται ή να προσκομίζονται εντός προθεσμίας δεκαπέντε ημερών από την ημερομηνία ηλεκτρονικής υποβολής της δήλωσης και λήψης του μηνύματος κλήσης για έλεγχο. Μετά την πάροδο της προθεσμίας αυτής η ΔΟΥ είναι υποχρεωμένη να εκκαθαρίσει τη δήλωση, με βάση τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή της (άρθρο 32 παρ. 2 ΚΦΔ), αμελλητί και το αργότερο, εντός 30 ημερών από την παρέλευσή της ως άνω προθεσμίας.
Αναλυτικά, οι περιπτώσεις κατά τις οποίες ο φορολογούμενος μπορεί να κληθεί να αποστείλει ή να προσκομίσει στην αρμόδια ΔΟΥ δικαιολογητικά που αφορούν στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος είναι οι ακόλουθες:
1) Δήλωση ποσών εισοδημάτων ή και παρακρατηθέντων φόρων για τα οποία δεν έχει παρασχεθεί ηλεκτρονική πληροφόρηση στην ΑΑΔΕ
Εάν συμπληρωθούν κωδικοί της δήλωσης με ποσά εισοδημάτων από μισθούς, συντάξεις, επιδόματα και ελευθέρια επαγγέλματα, καθώς και με ποσά παρακρατηθέντων φόρων για τα οποία δεν έχει παρασχεθεί ηλεκτρονική πληροφόρηση στην ΑΑΔΕ, οι φορολογούμενοι είναι πιθανό να κληθούν να προσκομίσουν τα απαραίτητα δικαιολογητικά στις αρμόδιες ΔΟΥ για έλεγχο, προκειμένου να ολοκληρωθεί η εκκαθάριση της δήλωσής τους.
2) Υποβολή δηλώσεων με επιφύλαξη
Οι δηλώσεις με επιφύλαξη υποβάλλονται ηλεκτρονικά μέσω Διαδικτύου και εντός χρονικού διαστήματος 30 ημερών από την ημερομηνία υποβολής τους οφείλουν οι φορολογούμενοι να προσκομίσουν στις αρμόδιες ΔΟΥ τα απαραίτητα δικαιολογητικά, τα οποία αποδεικνύουν τους ισχυρισμούς τους και το λόγο της επιφύλαξης, προκειμένου να εκκαθαριστούν οι δηλώσεις και να εκδοθούν τα εκκαθαριστικά του φόρου εισοδήματος από τις ΔΟΥ εντός προθεσμίας των 90 ημερών από την υποβολή των δηλώσεων. Σε περίπτωση που τα απαιτούμενα δικαιολογητικά δεν προσκομιστούν εντός 30 ημερών από την υποβολή των δηλώσεων, αυτές εκκαθαρίζονται, χωρίς να ληφθεί υπόψη η επιφύλαξη, δεδομένου ότι, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 20 του Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών, η επιφύλαξη δεν συνεπάγεται την αναστολή είσπραξης του φόρου.
3) Υποβολή δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος αποβιωσάντων
Οι δηλώσεις των αποβιωσάντων για τα εισοδήματα που απέκτησαν μέχρι τη χρονολογία του θανάτου τους υποβάλλονται από τους νόμιμους κληρονόμους τους σε χειρόγραφη μορφή στην αρμόδια ΔΟΥ εμπρόθεσμα έως 31.12.2021. Η υποβολή της χειρόγραφης δήλωσης πραγματοποιείται είτε με ψηφιακή απεικόνιση (scan), μέσω μηνύματος ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στον προϊστάμενο της αρμόδιας ΔΟΥ ή με φυσικό φάκελο, ταχυδρομικά ή με συστημένη επιστολή ή με υπηρεσία ταχυμεταφοράς. Στην περίπτωση αυτή απαιτείται ενημέρωση του Τμήματος ή του Γραφείου Διοικητικής και Μηχανογραφικής Υποστήριξης της ΔΟΥ του αποβιώσαντος, πριν από την υποβολή της δήλωσης με την ημερομηνία θανάτου και τα στοιχεία των νόμιμων κληρονόμων/εγγύτερων συγγενών, με την προσκόμιση των απαραίτητων δικαιολογητικών.
Συγκεκριμένα, πριν την υποβολή της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος του αποθανόντος απαιτείται να υποβληθεί ή να αποσταλεί με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή με συστημένη επιστολή στο Τμήμα Διοικητικής και Μηχανογραφικής Υποστήριξης της αρμόδιας ΔΟΥ το έντυπο Μ1 του Μητρώου Φορολογουμένων, στο οποίο θα δηλώνεται ως μεταβολή ο θάνατος του φυσικού προσώπου για το οποίο πρόκειται να υποβληθεί η δήλωση εισοδήματος. Η υποβολή του εντύπου Μ1 πρέπει να γίνει από συγγενή ή άλλο τρίτο πρόσωπο μαζί με ληξιαρχική πράξη θανάτου του αποβιώσαντος και με το έντυπο Μ7, όπου απαιτείται, με τα απαιτούμενα δικαιολογητικά.
Με την ενημέρωση του Φορολογικού Μητρώου με τα στοιχεία της ληξιαρχικής πράξης θανάτου του αποβιώσαντος, η Φορολογική Διοίκηση (η ΑΑΔΕ) με βάση την ημερομηνία θανάτου προβαίνει ταυτόχρονα:
– Στη διακοπή της σχέσης του γάμου ή του συμφώνου συμβίωσης του αποβιώσαντος φορολογουμένου.
– Στη μεταβολή της οικογενειακής κατάστασης και στη διακοπή της σχέσης του σχετιζόμενου προσώπου με τον αποβιώσαντα.
– Στη διακοπή των λοιπών σχέσεων του αποβιώσαντος με άλλους φορολογουμένους, φυσικά πρόσωπα ή νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες (ενδεικτικά, μέλος/εταίρος, διαχειριστής, νόμιμος εκπρόσωπος) και την ενημέρωσή τους με μήνυμα μέσω TAXISnet για την υποβολή στον αρμόδιο υπάλληλο της ΔΟΥ της σχετικής δήλωσης μεταβολής, της τροποποίησης του συστατικού τους εγγράφου ως προς τα πρόσωπα αυτά ή της τροποποίησης της εκπροσώπησής τους, κατά περίπτωση και όπου απαιτείται.
– Στην απενεργοποίηση των κωδικών πρόσβασης του αποβιώσαντος στο TAXISnet.
Το έντυπο Μ7 υποβάλλεται από τον ή τους εγγύτερους συγγενείς ή κληρονόμους, σε κάθε περίπτωση πριν την υποβολή της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος του αποβιώσαντος και προσκομίζεται, κατά περίπτωση, πιστοποιητικό εγγύτερων συγγενών, πιστοποιητικό περί μη δημοσιεύσεως διαθήκης ή αντίγραφο διαθήκης με το αποδεικτικό δημοσίευσής της και στην περίπτωση μη αποδοχής κληρονομιάς, έκθεση περί αποποίησης αυτής.
4) Δήλωση ανείσπρακτων ενοικίων
Προκειμένου να δηλωθούν ως ανείσπρακτα από ιδιοκτήτη εκμισθούμενου ακινήτου τα ενοίκια τα οποία δεν απέδωσε ο μισθωτής, θα πρέπει, μέχρι την προθεσμία υποβολής της ετήσιας δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, να έχει εκδοθεί διαταγή πληρωμής ή διαταγή απόδοσης χρήσης μισθίου ή δικαστική απόφαση αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων ή να έχει ασκηθεί (κατατεθεί και κοινοποιηθεί) εναντίον του μισθωτή αγωγή αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων και να έχει προσκομιστεί πριν την υποβολή της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, το κατά περίπτωση ευκρινές αντίγραφο αυτών στη ΔΟΥ. Ειδικά για το φορολογικό έτος 2020, τα εισοδήματα από εκμίσθωση ακίνητης περιουσίας, τα οποία δεν έχουν εισπραχθεί από το δικαιούχο, δεν συνυπολογίζονται στο συνολικό εισόδημά του και στην περίπτωση που μέχρι τη λήξη της προθεσμίας υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων έχει κοινοποιηθεί στο μισθωτή εξώδικη καταγγελία της μίσθωσης, λόγω μη καταβολής του μισθώματος ή εξώδικη όχληση για την καταβολή των οφειλόμενων μισθωμάτων. Αντίγραφο του εξωδίκου (με την έκθεση επίδοσης) πρέπει να αποσταλεί είτε ταχυδρομικά είτε μέσω e-mail είτε να προσκομιστεί με αυτοπρόσωπη παρουσία στην αρμόδια ΔΟΥ πριν από την υποβολή της δήλωσης. Εάν έχει κοινοποιηθεί εξώδικο, ο φορολογούμενος οφείλει, μέχρι τη λήξη της προθεσμίας υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2021, να προσκομίσει διαταγή πληρωμής ή διαταγή απόδοσης χρήσης μίσθιου ή δικαστική απόφαση αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων ή αντίγραφο της αγωγής αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων, προκειμένου να μη φορολογηθούν τα εισοδήματα αυτά στο φορολογικό έτος 2020. Σε περίπτωση που προσκομιστούν τα εν λόγω δικαιολογητικά, τα συγκεκριμένα εισοδήματα φορολογούνται στο έτος και κατά το ποσό που αποδεδειγμένα εισπράχθηκαν. Στην περίπτωση που τα παραπάνω δικαιολογητικά δεν προσκομιστούν εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας, ο φορολογούμενος οφείλει να δηλώσει τα μισθώματα αυτά ως κανονικά εισπραχθέντα με την υποβολή τροποποιητικής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2020, η οποία επιτρέπεται να υποβληθεί χωρίς τόκους και πρόστιμα μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2022.
5) Απαλλαγή από τις αντικειμενικές δαπάνες (από τα τεκμήρια) διαβίωσης ή μείωση των αντικειμενικών δαπανών
Σύμφωνα με το άρθρο 31 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, το ετήσιο συνολικό ποσό της αντικειμενικής δαπάνης, που προκύπτει από την κύρια και τις δευτερεύουσες κατοικίες καθώς και τα λοιπά ποσά αντικειμενικών δαπανών (για αυτοκίνητα, σκάφη κ.λπ.) μπορούν να αμφισβητηθούν από το φορολογούμενο όταν το άθροισμά τους είναι μεγαλύτερο από την πραγματική δαπάνη του ιδίου και των εξαρτώμενων μελών που τον βαρύνουν, εφόσον αυτός αποδείξει το εν λόγω γεγονός, με βάση πραγματικά περιστατικά ή στοιχεία. Τέτοια περιστατικά συντρέχουν ιδίως στο πρόσωπο των υπόχρεων, οι οποίοι:
α) υπηρετούν τη στρατιωτική θητεία τους στις Ενοπλες Δυνάμεις,
β) είναι φυλακισμένοι,
γ) νοσηλεύονται σε νοσοκομείο ή κλινική,
δ) είναι άνεργοι και δικαιούνται βοήθημα ανεργίας,
ε) συγκατοικούν με συγγενείς πρώτου βαθμού και έχουν μειωμένες δαπάνες διαβίωσης, λόγω αποδεδειγμένης συμβολής στις δαπάνες αυτές των συγγενών τους με την προϋπόθεση ότι οι τελευταίοι αυτοί έχουν εισόδημα από εμφανείς πηγές,
στ) είναι ορφανοί ανήλικοι οι οποίοι έχουν στην κυριότητά τους επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης από κληρονομιά του πατέρα ή της μητέρας τους και
ζ) προσκομίζουν στοιχεία από τα οποία αποδεικνύεται ότι για λόγους ανώτερης βίας πραγματοποίησαν δαπάνη μικρότερη από την αντικειμενική.
Οταν συντρέχει μία ή περισσότερες από τις περιπτώσεις αυτές, ο φορολογούμενος υποχρεούται, με την υποβολή της δήλωσής του, να αποστείλει ταχυδρομικά ή μέσω e-mail ή να προσκομίσει αυτοπροσώπως στην αρμόδια ΔΟΥ και τα αναγκαία δικαιολογητικά για την απόδειξη των ισχυρισμών του. Η ΔΟΥ ελέγχει την αλήθεια των ισχυρισμών και την ακρίβεια των αποδεικτικών στοιχείων του φορολογουμένου και μειώνει ανάλογα την ετήσια αντικειμενική δαπάνη, στην οποία αναφέρονται οι ισχυρισμοί και τα αποδεικτικά στοιχεία.
Στις πιο πάνω α’ και ε’ περιπτώσεις, η διαφορά μεταξύ της αντικειμενικής δαπάνης και της πραγματικής δαπάνης λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό της συνολικής αντικειμενικής δαπάνης του γονέα ή του τέκνου που συμβάλλει στις αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης του υπόχρεου. Προκειμένου για αντικειμενικές δαπάνες των τέκνων, η διαφορά αντικειμενικής δαπάνης καταλογίζεται σε εκείνον το γονέα που έχει το μεγαλύτερο εισόδημα.
6) Δήλωση από αναπήρους 80% και άνω μισθών, συντάξεων και πάγιας αντιμισθίας χορηγουμένων από αλλοδαπούς φορείς
Επειδή κατά τη συμπλήρωση ποσών στους μισθούς, συντάξεις και πάγια αντιμισθία αναπήρων 80% και άνω απαιτείται η αναγραφή των ΑΦΜ των φορέων που καταβάλλουν τα ποσά, αν πρόκειται για αλλοδαπό φορέα που δεν διαθέτει ΑΦΜ στην Ελλάδα, ο φορολογούμενος οφείλει να αποστείλει με τους προβλεπόμενους τρόπους τα δικαιολογητικά στη ΔΟΥ, κατόπιν πρόσκλησής του για έλεγχο των δικαιολογητικών.
