Ο ιός SARS-CoV-2, πιο γνωστός ως COVID-19 ή νέος κορωνοϊός, έχει εξαπλωθεί πλέον σε ολόκληρο τον κόσμο.
Δυστυχώς, εξίσου γρήγορα –ίσως και γρηγορότερα– εξαπλώνονται θεωρίες συνωμοσίας, φήμες, ψίθυροι για «ανακαλύψεις εμβολίων» και ανυπόστατες απόψεις δήθεν «ειδικών» σχετικά με την προέλευσή του ιού, τους τρόπους μετάδοσης, προστασίας και θεραπείας από τη λοίμωξη.
Όπως σωστά το έθεσε ο Γενικός Διευθυντής της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας, Tedros Adhanom Ghebreyesus, «δεν καταπολεμούμε μόνο μια πανδημία, έχουμε να αντιμετωπίσουμε και μια επιδημία παραπληροφόρησης».
Στο πλαίσιο αυτό, συγκεντρώσαμε 6 μύθους σχετικά με τον νέο κορωνοϊό, που κυκλοφορούν απο διάφορες αμφιβόλου προελεύσεως ιστοσελίδες, εφημερίδες ή ακόμα και εκπομπές στην τηλεόραση, το ραδιόφωνο και το ίντερνετ και επεξηγούμε τι ισχύει πραγματικά και τι οχι απο όλα αυτά που ακούγονται.
Μύθος 1ος: Η επιδημία του κορονοϊού σχετίζεται με συγκεκριμένες τεχνολογίες
ΑΛΗΘΕΙΑ: Το τελευταίο διάστημα αναπαράγονται κυρίως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης θεωρίες που συνδέουν την πανδημία του κορονοϊού με την ανάπτυξη των δικτύων κινητής τηλεφωνίας 5ης γενιάς (5G). Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει επισημάνει πως «καμία αρνητική επίδραση στην υγεία δεν συνδέεται αιτιωδώς με την έκθεση σε ασύρματες τεχνολογίες» όπως είναι η τεχνολογία 5G.
Οι πολίτες πρέπει να δίνουμε αυξημένη προσοχή σε δημοσιεύσεις που κυκλοφορούν στα κοινωνικά δίκτυα και δεν πρέπει να θεωρούμε ως δεδομένη την αξιοπιστία κάθε ανάρτησης. Υιοθετούμε υπεύθυνη συμπεριφορά στο διαδίκτυο. Συμβουλευόμαστε τις οδηγίες του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (https://www.eody.gr) για την αντιμετώπιση του κορονοϊού και δεν αναπαράγουμε πληροφορίες και υλικό που στερούνται επιστημονικής τεκμηρίωσης. Η ενημέρωση για επιστημονικά θέματα που αφορούν στη λειτουργία τεχνολογικών υποδομών στην Ελλάδα παρέχεται από τους θεσμοθετημένους φορείς της Πολιτείας, οι οποίοι διαθέτουν εμπειρία, τεχνογνωσία και καταρτισμένο επιστημονικό προσωπικό. Οι φορείς αυτοί είναι οι μόνοι που είναι σε θέση να δώσουν ακριβή και επιστημονικά τεκμηριωμένη πληροφόρηση για θέματα όπως η λειτουργία των τηλεπικοινωνιακών δικτύων στη χώρα μας.
Μύθος 2ος: Πλένοντας τα φρούτα και τα λαχανικά με απολυμαντικό προστατευόμαστε καλύτερα από τον ιό
ΑΛΗΘΕΙΑ: Η ασφαλής προετοιμασία κάθε γεύματος είναι σημαντική, όχι μόνο εν
μέσω της πανδημίας αλλά και γενικότερα, για την προστασία από μικρόβια και
ιούς. Σίγουρα όμως η χρήση απολυμαντικού για το πλύσιμο φρούτων, λαχανικών ή
άλλων τροφίμων δεν είναι καθόλου ασφαλής πρακτική, καθώς μπορεί να
προκαλέσει δηλητηρίαση ή άλλους κινδύνους.
Οι βασικές οδηγίες που δίνουν διεθνείς οργανισμοί, όπως ο Οργανισμός Τροφίμων
των ΗΠΑ (FDA), αναφέρουν ως ασφαλείς πρακτικές:
- το καλό πλύσιμο των χεριών με νερό και σαπούνι για τουλάχιστον 20’’ πριν
αρχίσουμε να ετοιμάζουμε το γεύμα μας - το πλύσιμο φρούτων και λαχανικών με άφθονο τρεχούμενο νερό πριν τα
κόψουμε/καθαρίσουμε και το στέγνωμά τους με μια καθαρή πετσέτα ή
χαρτί - το καλό πλύσιμο οποιουδήποτε μαχαιριού ή πηρουνιού έχει χρησιμοποιηθεί
για επεξεργασία ωμού κρέατος, θαλασσινών, πουλερικών, αυγών κ.ά.,
προτού τα χρησιμοποιήσουμε για να φάμε - το καλό πλύσιμο με ζεστό νερό και σαπούνι των επιφανειών και των σκευών
της κουζίνας μετά από κάθε χρήση
Μύθος 3ος: Τα απολυμαντικά και τα αντισηπτικά μπορούν να σκοτώσουν τον ιό εάν τα πιούμε, τα εισπνεύσουμε ή τα ενέσουμε στο σώμα μας
ΑΛΗΘΕΙΑ: Δεν υπάρχει καμία απόδειξη ή κανένας λόγος να πιστεύουμε ότι τα απολυμαντικά και τα αντισηπτικά παρέχουν οποιαδήποτε προστασία έναντι του COVID-19 εάν τα λάβουμε είτε από το στόμα ή με ένεση στο σώμα μας. Αντιθέτως, αυτό είναι εξαιρετικά πιθανό να προκαλέσει μόνιμη βλάβη στην υγεία μας ή ακόμα και να οδηγήσει σε θάνατο.
Τα απολυμαντικά-απορρυπαντικά πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο σε μικρές ποσότητες για τον καθαρισμό επιφανειών, σύμφωνα με τις οδηγίες που αναγράφονται στην ετικέτα τους, ενώ τα απολυμαντικά χεριών πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο για την απολύμανση των χεριών.
Λόγω της εξάπλωσης της παραπληροφόρησης γύρω από τον COVID-19, ο κατασκευαστής του απολυμαντικού προϊόντος “Lysol” εξέδωσε σχετική ανακοίνωση με την οποία δηλώνει: «Πρέπει να είμαστε σαφείς ότι σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να χορηγούνται τα απολυμαντικά προϊόντα μας στο ανθρώπινο σώμα –μέσω ένεσης, κατάποσης ή οποιασδήποτε άλλης οδού».
Από την πλευρά του, ο John Balmes, πνευμονολόγος στο Γενικό Νοσοκομείο Zuckerberg του Σαν Φρανσίσκο, είπε: «Η εισπνοή χλωρίνης θα ήταν το χειρότερο πράγμα για τους πνεύμονες. Το αναπνευστικό σύστημα και οι πνεύμονες δεν πρέπει να εκτίθενται ούτε καν σε αερολύματα απολυμαντικού»
Μύθος 4ος: Ο ιός θα εξαφανιστεί το καλοκαίρι με τη ζέστη
Οι επιστήμονες δεν έχουν ακόμα ξεκάθαρη εικόνα για την επίδραση της θερμότητας στον νέο κορονοϊό. Αν και γνωρίζουμε ότι ο ιός της γρίπης δεν επιβιώνει καλά έξω από το σώμα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν ότι αυτό ισχύει και για τον COVID-19. Επιπλέον, κατά τη διάρκεια πανδημιών οι ιοί συχνά δεν ακολουθούν τα ίδια μοτίβα όπως κατά τις εποχικές εξάρσεις. Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια της πανδημίας γρίπης του 1918 τα κρούσματα αυξήθηκαν κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.
Επιστήμονες από την Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ, που ανέλυσαν την εξάπλωση του νέου κορονοϊού στην Κίνα, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η αύξηση των θερμοκρασιών κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού είναι απίθανο να οδηγήσει σε μείωση των κρουσμάτων. Ο Δρ. Miguel Araújo, από το Εθνικό Μουσείο Φυσικών Επιστημών στη Μαδρίτη, ο οποίος μελετά τις επιπτώσεις των περιβαλλοντικών αλλαγών στη βιοποικιλότητα, εξηγεί: «Δεν πρόκειται για εξίσωση μιας μεταβλητής. Ο ιός εξαπλώνεται από άνθρωπο σε άνθρωπο. Όσο περισσότεροι άνθρωποι βρίσκονται σε κάθε τόπο και όσο περισσότερο έρχονται σε επαφή μεταξύ τους, τόσο περισσότερες μολύνσεις θα υπάρξουν. Η συμπεριφορά τους είναι το κλειδί για την κατανόηση της διάδοσης του ιού». Γι’ αυτό ακριβώς τα προληπτικά μέτρα ατομικής υγιεινής θα πρέπει να λαμβάνονται πάντα και να μην εφησυχάζουμε.
Μύθος 5ος: H κατανάλωση αλκοόλ προσφέρει προστασία από λοιμώξεις
Πρόκειται για έναν επικίνδυνο ισχυρισμό. Η κατανάλωση αλκοόλ όχι μόνο δεν προστατεύει από τον COVID-19 αλλά εξασθενεί το ανοσοποιητικό σύστημα και μειώνει την αντίσταση σας έναντι πιθανής λοίμωξης. Άλλωστε, η ικανότητα του ιού να εισέλθει και να διαδοθεί μέσω του αναπνευστικού συστήματος δεν επηρεάζεται από το αλκοόλ και την εισχώρησή του στο πεπτικό σύστημα. Η κατανάλωση αλκοολούχων ποτών δεν αντιστοιχεί σε χρήση αλκοολούχων αντισηπτικών για την απολύμανση. Επίσης, η κατάποση εργοστασιακού οινοπνεύματος είναι πολύ επικίνδυνη και προκαλεί δηλητηρίαση.
Μύθος 6ος: Ο ιός μεταδίδεται με τα τσιμπήματα εντόμων (π.χ. κουνουπιών)
Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι ο νέος κορονοϊός μεταδίδεται από οποιοδήποτε έντομο, συμπεριλαμβανομένων των κουνουπιών. Όπως εξηγεί ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, «o νέος κορονοϊός είναι ένας ιός της αναπνευστικής οδού, που εξαπλώνεται κυρίως μέσω των σταγονιδίων που δημιουργούνται όταν ένα μολυσμένο άτομο βήχει ή φτερνίζεται, ή μέσω σταγονιδίων σάλιου ή εκροής από τη μύτη. Για να προστατεύσετε τον εαυτό σας, καθαρίστε συχνά τα χέρια σας με απολυμαντικό με βάση το οινόπνευμα ή πλύνετε με σαπούνι και νερό. Επίσης, αποφύγετε στενή επαφή με καθέναν που βήχει και φτερνίζεται».
Ωστόσο, έντομα όπως τα κουνούπια είναι πιθανό να μεταφέρουν άλλες μολυσματικές νόσους στην Ελλάδα (όπως ο Ιός του Δυτικού Νείλου, ελονοσία, Δάγκειο, Chikungunya κ.ά.). Για περισσότερες πληροφορίες και μεθόδους προστασίας έναντι κουνουπιών και άλλων εντόμων, ενημερωθείτε εδώ.
