Περίπου το 20-25% του παγκόσμιου πετρελαίου διακινείται μέσω των στενών Ορμούζ, καθιστώντας το κρίσιμο σημείο για τις ενεργειακές ροές. Οποιαδήποτε σοβαρή διατάραξη εκεί θα είχε άμεσες επιπτώσεις στην παγκόσμια ναυτιλία και την ενεργειακή ασφάλεια.
Τα Στενά του Ορμούζ βρίσκονται μεταξύ του Ομάν και του Ιράν και συνδέουν τον Περσικό Κόλπο με τον Κόλπο του Ομάν και την Αραβική Θάλασσα. Στο στενότερο σημείο του έχει πλάτος μόλις 21 μίλια. Διευκολύνει τη διαμετακόμιση εκατομμυρίων βαρελιών πετρελαίου και πετρελαιοειδών την ημέρα, σύμφωνα το υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ.
Κατά μέσο όρο, πάνω από 3.000 δεξαμενόπλοια, διαπλέουν τα Στενά του Ορμούζ κάθε μήνα, με την πλειοψηφία αυτών να είναι ελληνόκτητα.
Συνολικά 271 πλοία βρίσκονται στην ευρύτερη περιοχή της «επικίνδυνης ζώνης, συνολικά τα 50 πλοία από τα 271 είναι ελληνόκτητα». Από αυτά, 199 πλοία βρίσκονται στον Περσικό Κόλπο και 72 στο Στενό του Ορμούζ, δηλαδή στο πιο ευαίσθητο και δυνητικά επικίνδυνο τμήμα της περιοχής.
Η διακοπή των ροών από τα Στενά του Ορμούζ, από όπου διέρχονται περίπου 17-20 εκατ. βαρέλια πετρελαίου και προϊόντων την ημέρα, θα προκαλούσε παγκόσμια αναστάτωση, εκτόξευση τιμών και ασφυξία σε ασιατικές κυρίως οικονομίες. Ένα τέτοιο σενάριο, όσο ακραίο και αν φαίνεται δεν μπορεί να αποκλειστεί πλήρως, ειδικά σε περίπτωση που το Ιράν αισθανθεί υπαρξιακή απειλή.
Μετά το χτύπημα των ΗΠΑ το θεοκρατικό καθεστώς της Τεχεράνης φέρεται να επεξεργάζεται διάφορα σενάρια για τα αντίποινα σε Αμερικανούς και Ισραηλινούς. Ένα από αυτά είναι και το κλείσιμο μίας από τις σημαντικότερες θαλάσσιες οδούς για το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, των Στενών του Ορμούζ. Σύμφωνα με αναλυτές, εάν κλείσουν τα στενά τότε θα πληγούν άμεσα οι οικονομίες των κρατών του Περσικού Κόλπου, της Ευρώπης και της Κίνας.
Το Ιράν ελέγχει τη βόρεια πλευρά των Στενών, η οποία εκτείνεται κατά μήκος των συνόρων του, και το Ομάν και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ελέγχουν τη νότια πλευρά.
Τα Στενά συνδέουν τις χώρες παραγωγούς πετρελαίου και φυσικού αερίου της Μέσης Ανατολής με τις παγκόσμιες αγορές. Υπολογίζεται ότι το 30% του παγκόσμιου πετρελαίου που μεταφέρεται δια θαλάσσης περνάει από τα Στενά. Το ίδιο ισχύει και για το 20% της παγκόσμιας παραγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου LNG.
Τόσο η Σαουδική Αραβία όσο και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα διαθέτουν πετρελαϊκούς αγωγούς που θα μπορούσαν να μπορούσαν να χρησιμεύσουν ως εναλλακτικές εάν κλείσουν τα Στενά του Ορμούζ. Ωστόσο το πρόβλημα είναι ότι οι δυνατότητες αυτών των αγωγών είναι περιορισμένες. Με απλά λόγια δεν θα μπορούν να μεταφέρουν έγκαιρα τις ίδιες ποσότητες πετρελαίου και φυσικού αερίου που διακινούνται μέσω των Στενών.
Οι 4 λόγοι που το κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ θα ήταν καταστροφικό για την Ευρώπη
Ο αποκλεισμός των Στενών του Ορμούζ θα ήταν καταστροφή για την Ευρώπη, εκτιμά ο ειδικός σε θέμα ασφάλειας και πρώην στέλεχος των μυστικών υπηρεσιών της Γαλλίας, Κλοντ Μονικέ. Υπάρχουν τέσσερις βασικοί λόγοι που η Ευρώπη θα αντιμετωπίσει προβλήματα:
- Απειλές στην ενεργειακή ασφάλεια
Η Ευρώπη εισάγει πετρέλαιο και υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) από τα κράτη του Κόλπου Σαουδική Αραβία, Κατάρ, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, μεγάλο μέρος του οποίου ταξιδεύει μέσω των Στενών του Ορμούζ.
Εάν το Ιράν το αποκλείσει τα Στενά, οι παγκόσμιες τιμές του πετρελαίου θα εκτοξευθούν και η Ευρώπη θα μπορούσε να αντιμετωπίσει ενεργειακές ελλείψεις, ιδίως στις χώρες που εξαρτώνται από τα καύσιμα της Μέσης Ανατολής.
- Οικονομικό σοκ
Μια ξαφνική άνοδος της τιμής του πετρελαίου θα αύξανε τον πληθωρισμό, το ενεργειακό κόστος και θα διατάρασσε τις βιομηχανίες σε όλη την Ευρώπη. Οι τομείς της μεταποίησης, των μεταφορών και της γεωργίας θα ήταν ιδιαίτερα ευάλωτοι σε μία τέτοια άνοδο τιμών. Οι αντιδράσεις της αγοράς και η αστάθεια στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια θα μπορούσαν να έχουν αλυσιδωτές επιπτώσεις για τις ευρωπαϊκές οικονομίες.
- Ασφάλεια και στρατιωτική κλιμάκωση
Ένας αποκλεισμός των Στενών θα μπορούσε να προκαλέσει στρατιωτική σύρραξη, καθώς οι ΗΠΑ έχουν πολεμικά πλοία στην περιοχή και έχουν διαμηνύσει ότι δεν θα επιτρέψουν να μπλοκαριστεί η θαλάσσια οδός. Μία τέτοια εξέλιξη θα οδηγούσε την Βρετανία και την Γαλλία, που διατηρούν πλοία στην περιοχή, ενώπιον δύσκολων αποφάσεων.
- Σοβαρές «αρρυθμίες» στη ναυτιλία και το εμπόριο
Εκτός από την πετρελαϊκή αγορά τα Στενά αποτελούν βασική οδό για την παγκόσμια ναυτιλία. Ένας αποκλεισμός τους από το Ιράν θα μπορούσε να καθυστερήσει τις εισαγωγές πρώτων υλών, ηλεκτρονικών και καταναλωτικών αγαθών στην Ε.Ε. και να επηρεάσει δραματικά τις αλυσίδες εφοδιασμού. Επιπλέον τα ασφάλιστρα για τη ναυτιλία θα μπορούσαν να εκτοξευθούν, αυξάνοντας το κόστος για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και τους καταναλωτές. Με απλά λόγια θα μπορούσαμε να οδηγηθούμε σε νέες αυξήσεις τιμών σε καταναλωτικά αγαθά.
Όσον αφορά την Ελλάδα, πηγές δηλώνουν ότι οι τιμές στο πετρέλαιο, αλλά και στο φυσικό αέριο, όταν ξεκίνησε ο πόλεμος, βρισκόταν αρκετά κάτω από τα περσινά επίπεδα, κι έτσι η Ελλάδα για ένα διάστημα περίπου 2 εβδομάδων μπορεί να ανταπεξέλθει.
Αν ωστόσο τα Στενά του Ορμούζ κλείσουν για παραπάνω από 15 ημέρες, τότε και η χώρα μας εκτίθεται τόσο σε ενεργειακό, όσο και οικονομικό επίπεδο, καθώς θα αυξηθεί ο πληθωρισμός, ενώ και οι αυξήσεις στα ασφάλιστρα κινδύνου των πλοίων θα οδηγήσουν σε αυξήσεις τιμών σε τρόφιμα και άλλα προϊόντα.
Σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνηση είναι σε ετοιμότητα σε όλα τα επίπεδα με την Ελλάδα να δηλώνει ότι δεν θα έχει καμία εμπλοκή στις εχθροπραξίες.
Διαβάστε ΕΔΩ περισσότερες ειδήσεις
