Το Υπουργείο Οικονομικών καλείται να ξεκαθαρίσει το περίπλοκο τοπίο της αγοράς ενοικίων, με στόχο τον περιορισμό της εκτεταμένης φοροδιαφυγής που προκύπτει από τα χαμηλά δηλωμένα μισθώματα και τη διακίνηση αδήλωτων χρημάτων.

Ένα από τα μέτρα που σχεδιάζει το ΥΠΟΙΚ είναι η καθιέρωση, από το 2026, της υποχρεωτικής πληρωμής των ενοικίων αποκλειστικά μέσω τραπεζικών ή άλλων ηλεκτρονικών μέσων. Παρότι πρόκειται για ένα βήμα προς την κατεύθυνση της διαφάνειας, από μόνο του δεν επαρκεί για την καταπολέμηση των «μαύρων μισθώσεων».

Για να είναι αποτελεσματικό, το μέτρο θα πρέπει να συνοδευτεί από ουσιαστικά κίνητρα, αλλά και αυστηρές κυρώσεις, ώστε ιδιοκτήτες και ενοικιαστές να δηλώνουν τα πραγματικά ποσά των συμφωνημένων μισθωμάτων.

Η εξαγγελθείσα επιδότηση ενός μηνιαίου ενοικίου από το φθινόπωρο, που θα αφορά σχεδόν ένα εκατομμύριο νοικοκυριά, μαζί με ορισμένες φορολογικές ελαφρύνσεις για τους ιδιοκτήτες, κινούνται σε θετική κατεύθυνση. Ωστόσο, δεν φαίνεται να είναι αρκετές για να αντιμετωπιστεί ριζικά το πρόβλημα της φοροδιαφυγής στην αγορά ενοικίων.

Το μεγάλο χάσμα ανάμεσα στα δηλωμένα και τα πραγματικά καταβαλλόμενα ενοίκια υπονομεύει την αποτελεσματικότητα των κινήτρων. Η επιδότηση των 800 ευρώ (με επιπλέον 50 ευρώ για κάθε εξαρτώμενο μέλος) δεν αποτελεί από μόνη της επαρκές κίνητρο για τους ενοικιαστές να απαιτήσουν την ακριβή δήλωση του ενοικίου από τους ιδιοκτήτες.

Εφόσον όμως το νέο σύστημα ηλεκτρονικής καταβολής πλαισιωθεί από στοχευμένους ελέγχους, διασταυρώσεις και αυστηρά πρόστιμα, τότε θα μπορούσε να φέρει ουσιαστική αλλαγή και να περιορίσει σημαντικά τη φοροδιαφυγή στον κλάδο.

Ήδη, για τα ενοίκια επιχειρήσεων ισχύει ότι μόνο τα ποσά που εξοφλούνται ψηφιακά εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα. Το ίδιο πρότυπο μεταφέρεται πλέον και στις ιδιωτικές μισθώσεις, καθιστώντας τις πληρωμές με μετρητά ουσιαστικά άκυρες για την Εφορία.

Όσον αφορά στις διασταυρώσεις, θα γίνονται με βάση τα μισθωτήρια συμβόλαια, τις καταναλώσεις ηλεκτρικού ρεύματος και τα νέα ψηφιακά μητρώα ακινήτων.

Για τους παραβάτες σχεδιάζεται να υιοθετηθεί το «μοντέλο» που εφαρμόζεται στις αγοραπωλησίες ακινήτων, όταν η εξόφληση γίνεται με μετρητά και όχι με τραπεζικά μέσα. Με την ισχύουσα διάταξη οι παραβάτες τιμωρούνται με πρόστιμο ίσο με το 10% του τιμήματος που καταβλήθηκε με μετρητά με το πρόστιμο να είναι κατ’ ελάχιστο 10.000 και μέχρι 500.000 ευρώ, για κάθε παράβαση.

Για παράδειγμα, σε περίπτωση αγοραπωλησίας ακινήτου αξίας 100.000 ευρώ το συμβόλαιο ακυρώνεται και οι φορολογούμενοι έρχονται αντιμέτωποι με την επιβολή προστίμου 10.000 ευρώ, που είναι το 10% του τιμήματος σε μετρητά.

Την ευρεία απόκρυφη εισοδημάτων στο χώρο των ενοικίων, αποκαλύπτουν περίτρανα τα ίδια τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του το υπουργείο Οικονομικών (η ΑΑΔΕ συγκεκριμένα). Σύμφωνα με αυτά, η ετήσια δηλωθείσα δαπάνη για ενοίκια κατοικιών ανέρχεται σε μόλις 3.058 ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί σε μέσο μηνιαίο μίσθωμα 254,83 ευρώ, μέγεθος το οποίο δεν έχει καμιά σχέση με τις πραγματικές τιμές της αγοράς.

Μειώσεις φόρων

Για να αποφευχθούν κοινωνικές αντιδράσεις και για να μη μετακυλήσει το κόστος των αλλαγών στους ενοικιαστές, η κυβέρνηση εξετάζει παράλληλα παρεμβάσεις στην κλίμακα φορολόγησης των εισοδημάτων από ενοίκια.

Στόχος είναι να μετριαστεί η απότομη κλιμάκωση μεταξύ των σημερινών συντελεστών (15% – 35% – 45%) με ενδιάμεσα κλιμάκια ή ακόμη και μείωση του αρχικού συντελεστή.

Σήμερα, τα εισοδήματα από ενοίκια φορολογούνται αυτοτελώς:

  • 15% για ποσά έως 12.000 ευρώ,
  • 35% για το τμήμα από 12.000,01 έως 35.000 ευρώ, και:
  • 45% για εισόδημα πάνω από 35.000 ευρώ.

Αξίζει να σημειωθεί ότι υπολογίζεται φόρος στο 95% του εισοδήματος, λόγω αυτοματοποιημένης έκπτωσης 5% για δαπάνες συντήρησης του ακινήτου.

Διαβάστε ΕΔΩ περισσότερες ειδήσεις