Νυμφώνα με πρόσφατα στοιχεία(Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας,2017)για τις δημογραφικές εξελίξεις, για την επόμενη τριακονταπενταετία, αναμένεται συνεχής μείωση του πληθυσμού, η οποία θα κυμαίνεται από 794 χιλιάδες, έως και 2.543 εκατομμύρια, δηλαδή σε απόλυτες τιμές από 7,3% έως 23,5% αντίστοιχα. Η παραπάνω δυσμενής εξέλιξη σχετίζεται με τη μείωση του ορίου αναπαραγωγής (παιδιά/γυναίκα). Η δημογραφική γήρανση, θα επηρεάσει άμεσα τον πληθυσμό εργάσιμης ηλικίας (15-64), ο οποίος παρουσιάζει συνεχή φθίνουσα τάση, από 65% σήμερα, στο 60-61% το 2035 και στο 55-57% σε μια τριακονταπένταετία. Ο οικονομικά ενεργός πληθυσμός, ο οποίος ανέχεται σήμερα στα 4, 711 εκατομμύρια, αναμένεται να μειωθεί από 545- 960 χιλ. το 2035 και κατά 1,1 εκατ. το 2050.
Η μερική ανάσχεση, στο φαινόμενο της μείωσης του οικονομικά ενεργού πληθυσμού, μπορεί να προέλθει, από την αύξηση της συμμετοχής του πληθυσμού εργάσιμης ηλικίας, στον οικονομικά ενεργό πληθυσμό.
Η μετανάστευση των Ελλήνων σε τρίτες χώρες για την εξεύρεση εργασίας, αναμένεται να επιδεινώσει περαιτέρω τα δημογραφικά χαρακτηριστικά της χώρας μας. Από την άλλη πλευρά η προσφυγική και η μεταναστευτική κρίση, αυξάνει τις ροές αλλοδαπών,από τις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες προς την Ελλάδα, οι περισσότεροι των οποίων έχουν ως στόχο άλλες πιο ανεπτυγμένες χώρες, άλλα κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει τον εγκλωβισμό τους στην Ελλάδα. Καθώς η Ελλάδα, λόγω της κρίσης δεν αποτελεί ένα ελκυστικό προορισμό για οικονομικούς μετανάστες, παρατηρείται μια ποιοτική διαφοροποίηση του ανθρωπινού δυναμικού αναφορικά με τα προσόντα και τις δεξιότητες του οικονομικά ενεργού πληθυσμού, λόγω της εκροής των καταρτισμένων και υψηλά εξειδικευμένων εργαζομένων και της εισροής ανειδίκευτων.
Τα υψηλά ποσοστά ανεργίας όχι μόνο των νέων, αλλά και των μεγαλύτερων σε ηλικία καθώς και το υψηλό ποσοστό της μακροχρόνιας ανεργίας,επιδρούν αρνητικά όχι μόνο στην οικονομία, άλλα και στο επίπεδο διαβίωσης, το οποίο με τη σειρά του επιδρά αρνητικά στο δημογραφικό πρόβλημα της χώρας, καθώς επηρεάζεται άμεσα ο ρυθμός των γεννήσεων.
Η δημόσια πολιτική για την υπέρβαση της οικονομικής κρίσης,δεν θα είναι συνεκτική και αποτελεσματική, εάν είναι μονοδιάστατη και δεν σταθμίσει και δεν λάβει υπόψη τις θεμελιώδεις μεταβλητές, που είναι το δημογραφικό ζήτημα, η γήρανση του πληθυσμού, η μετανάστευση και η ανεργία. Την ίδια στιγμή λαμβάνει χώρα και η μετάβαση στην εποχή της νέας τεχνολογικής επανάστασης και της τεχνητής νοημοσύνης. Πολύπλοκα προβλήματα απαιτούν πολύπλοκες λύσεις.
Του Κωνσταντίνου Αγραπιδά, Διδάκτωρ Παντείου Πανεπιστημίου
