Οι Ηνωμένες Πολιτείες έδωσαν το «πράσινο φως» στο σχέδιο της νέας συριακής ηγεσίας για την ένταξη χιλιάδων ξένων τζιχαντιστών, πρώην μαχητών ανταρτών, στον εθνικό στρατό, υπό την προϋπόθεση ότι η διαδικασία θα πραγματοποιηθεί με διαφάνεια.
Αυτό δήλωσε ο ειδικός απεσταλμένος του τότε προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ.
Σύμφωνα με τρεις Σύρους αξιωματούχους του αμυντικού τομέα, το σχέδιο προβλέπει ότι περίπου 3.500 ξένοι μαχητές —κυρίως Ουιγούροι από την Κίνα και άλλες γειτονικές χώρες— θα ενταχθούν στη νεοσύστατη 84η Μεραρχία, μια στρατιωτική μονάδα που θα στελεχωθεί επίσης από Σύρους στρατιώτες.
Όταν ρωτήθηκε από το πρακτορείο Reuters αν η Ουάσιγκτον εγκρίνει την ένταξη ξένων μαχητών στον νέο συριακό στρατό, ο Τόμας Μπάρακ, πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Τουρκία και ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ για τη Συρία, απάντησε: “Θα έλεγα ότι υπάρχει μια συμφωνία, με διαφάνεια”.
Κατά τον Μπάρακ, είναι προτιμότερο αυτοί οι μαχητές, πολλοί από τους οποίους είναι “πολύ πιστοί” στη νέα συριακή διοίκηση, να ενσωματωθούν σε ένα επίσημο κρατικό σχέδιο, παρά να παραμεριστούν.
Το ζήτημα της τύχης των ξένων που πολέμησαν στο πλευρό της Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ κατά τη διάρκεια του 13ετούς συριακού εμφυλίου αποτελούσε μέχρι πρότινος ένα από τα “αγκάθια” στις σχέσεις Δαμασκού με τη Δύση, μετά την πτώση του καθεστώτος Άσαντ τον περασμένο Δεκέμβριο.
Η οργάνωση Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ (HTS), που στο παρελθόν υπήρξε παρακλάδι της Αλ Κάιντα, είχε προκαλέσει έντονη ανησυχία. Μέχρι και τις αρχές Μαΐου, οι ΗΠΑ ζητούσαν από τη νέα κυβέρνηση της Συρίας να αποκλείσει τους αλλοδαπούς μαχητές από τις κρατικές δυνάμεις ασφαλείας.
Ωστόσο, η αμερικανική στάση άλλαξε ριζικά έπειτα από την περιοδεία του Τραμπ στη Μέση Ανατολή τον περασμένο μήνα. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ συμφώνησε στην άρση των κυρώσεων κατά της Συρίας, συναντήθηκε με τον μεταβατικό πρόεδρο Άχμεντ αλ Σαράα στο Ριάντ και τοποθέτησε τον στενό του φίλο, Τόμας Μπάρακ, ως ειδικό απεσταλμένο για τη συριακή υπόθεση.
Δύο πηγές προσκείμενες στο υπουργείο Άμυνας της Συρίας είπαν στο πρακτορείο Reuters ότι ο Σαράα και οι συνεργάτες του επιχειρηματολογούσαν στους δυτικούς συνομιλητές τους ότι η ενσωμάτωση των αλλοδαπών πρώην ανταρτών στον στρατό θα συνιστούσε μικρότερο κίνδυνο ασφαλείας από την εγκατάλειψή τους, κάτι που θα μπορούσε να τους οδηγήσει στην αγκαλιά της Αλ Κάιντα ή του Ισλαμικού Κράτους.
Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και ένας Σύρος κυβερνητικός εκπρόσωπος δεν απάντησαν σε ένα αίτημα για κάποιο σχόλιο.
Οι ανησυχίες της Κίνας
Χιλιάδες ξένοι σουνίτες μουσουλμάνοι ενώθηκαν με τους αντάρτες της Συρίας στις αρχές του εμφύλιου πολέμου εναντίον του Άσαντ, ο οποίος είχε τη στήριξη σιιτικών πολιτοφυλακών, βοηθούμενων από το Ιράν. Ορισμένοι από αυτούς τους μαχητές σχημάτισαν δικές τους ομάδες, ενώ άλλοι εντάχθηκαν σε οργανώσεις όπως το Ισλαμικό Κράτος, το οποίο επιχείρησε να ιδρύσει ένα «χαλιφάτο» σε συριακά και ιρακινά εδάφη αλλά τελικά διαλύθηκε, δεχόμενο επίθεση από δυνάμεις που στηρίζονταν από τις ΗΠΑ ή το Ιράν.
Οι αλλοδαποί μαχητές της HTS είχαν τη φήμη πιστών, πειθαρχημένων και έμπειρων στρατιωτών και αποτελούσαν τη ραχοκοκαλιά των αποκαλούμενων «μονάδων αυτοκτονίας» της οργάνωσης. Πολέμησαν το Ισλαμικό Κράτος και άλλες φράξιες της Αλ Κάιντα μετά το 2016, όταν η HTS πήρε αποστάσεις από την οργάνωση που είχε ιδρύσει ο Οσάμα μπιν Λάιντεν.
Οι Ουιγούροι μαχητές από την Κίνα και την Κεντρική Ασία είναι μέλη του Ισλαμικού Κόμματος του Τουρκιστάν (TIP), μιας οργάνωσης που χαρακτηρίζεται τρομοκρατική από το Πεκίνο. Ένας Σύρος αξιωματούχος και ένας ξένος διπλωμάτης είπαν ότι η Κίνα επιδίωκε να απαγορευτεί η επιρροή της ομάδας στη Συρία.
«Η Κίνα ελπίζει ότι η Συρία θα αντισταθεί σε κάθε μορφή τρομοκρατίας και εξτρεμιστικών δυνάμεων, ως απάντηση στις ανησυχίες της διεθνούς κοινότητας», είπε ένας εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών.
Ο Οσμάν Μπούγρα, ένα πολιτικό στέλεχος του TIP, απάντησε γραπτώς στο πρακτορείο Reuters ότι η ομάδα έχει διαλυθεί επισήμως και έχει ενσωματωθεί στον συριακό στρατό.
«Λειτουργεί πλήρως υπό τις εντολές του υπουργείου Άμυνας, τηρεί την εθνική πολιτική και δεν διατηρεί δεσμούς με εξωτερικές οντότητες ή οργανώσεις», πρόσθεσε.
Τον Δεκέμβριο, ο διορισμός ξένων τζιχαντιστών, πρώην ηγετικών στελεχών της HTS, σε κορυφαίες θέσεις των ενόπλων δυνάμεων θορύβησε τις Δυτικές κυβερνήσεις.
Τα αιτήματα για πάγωμα των διορισμών αυτών και εκδίωξη των χαμηλόβαθμων αλλοδαπών μαχητών πολλαπλασιάζονταν, μέχρι τη συνάντηση του Τραμπ με τον Σαράα. Ο τελευταίος έχει δηλώσει ότι στους ξένους μαχητές και τις οικογένειές τους μπορεί να δοθεί η συριακή υπηκοότητα, λόγω του ρόλου που διαδραμάτισαν στην ανατροπή του Άσαντ.
Ο Αμπάς Σαρίφα, ένας ειδικός στις τζιχαντιστικές οργανώσεις που εδρεύει στη Δαμασκό, είπε ότι οι μαχητές που ενσωματώνονται στον στρατό έχουν αποδείξει ότι είναι πιστοί στην ηγεσία της Συρίας και «ιδεολογικά φιλτραρισμένοι». Αλλά «αν τους εγκαταλείψουμε, θα γίνουν έρμαια του Ισλαμικού Κράτους ή άλλων ριζοσπαστικών ομάδων», σημείωσε.
Διαβάστε ΕΔΩ περισσότερες ειδήσεις