Ο Έλον Μασκ και η ομάδα του στην Υπηρεσία Κυβερνητικής Αποτελεσματικότητας των ΗΠΑ (DOGE) έχουν αναλάβει να περιορίσουν τις κρατικές δαπάνες. Ωστόσο, ο ίδιος συγκαταλέγεται στους μεγαλύτερους ωφελούμενους από τους φόρους που καταβάλλουν οι Αμερικανοί πολίτες.
Σύμφωνα με ανάλυση της Washington Post, οι επιχειρήσεις του έχουν εξασφαλίσει τουλάχιστον 38 δισεκατομμύρια δολάρια μέσω κρατικών συμβολαίων, δανείων, επιδοτήσεων και φορολογικών ελαφρύνσεων—πολλές φορές σε κρίσιμες περιόδους. Το αμερικανικό μέσο επισημαίνει πως αυτή η κρατική χρηματοδότηση έπαιξε σημαντικό ρόλο στη δημιουργία της περιουσίας που τον ανέδειξε ως τον πλουσιότερο άνθρωπο στον κόσμο.
Η Κρατική Στήριξη που Έσωσε την Tesla
Η οικονομική ενίσχυση προς τον Έλον Μασκ εκτείνεται σε μια περίοδο περίπου 20 ετών. Το 2008, όταν ανέλαβε τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου στην Tesla, η εταιρεία αντιμετώπιζε σοβαρή έλλειψη μετρητών. Προκειμένου να εξασφαλίσει ένα χαμηλότοκο δάνειο από το Υπουργείο Ενέργειας, ο Μασκ κατέβαλε μεγάλες προσπάθειες, όπως αναφέρουν δύο άτομα που συμμετείχαν άμεσα στη διαδικασία. Βρισκόταν σε συνεχή επικοινωνία με τα στελέχη της εταιρείας, ασχολούμενος με τη γραφειοκρατία και περνώντας ώρες με έναν κρατικό αξιωματούχο υπεύθυνο για τέτοιου είδους δάνεια.
Λίγο πριν τα Χριστούγεννα, η Tesla διαπίστωσε ότι της έλειπε μια απαραίτητη πιστοποίηση από την Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος (EPA), προκειμένου να λάβει το δάνειο. Τότε, ο Μασκ απευθύνθηκε απευθείας στη διευθύντρια της υπηρεσίας, Λίσα Τζάκσον, ζητώντας την παρέμβασή της.
Αξιοσημείωτο είναι πως σχεδόν τα δύο τρίτα των 38 δισεκατομμυρίων δολαρίων που έχουν εγκριθεί για τις επιχειρήσεις του Μασκ δόθηκαν την τελευταία πενταετία. Μόνο το 2024, οι ομοσπονδιακές και πολιτειακές κυβερνήσεις έχουν δεσμεύσει τουλάχιστον 6,3 δισεκατομμύρια δολάρια για τις εταιρείες του, ποσό που αποτελεί το υψηλότερο μέχρι σήμερα.
Συμβόλαια Δισεκατομμυρίων
Η συνολική έκταση της κρατικής χρηματοδότησης προς τις εταιρείες του Έλον Μασκ ενδέχεται να είναι ακόμα μεγαλύτερη από τα γνωστά στοιχεία. Η ανάλυση της Washington Post βασίζεται αποκλειστικά σε δημόσια διαθέσιμα δεδομένα, χωρίς να περιλαμβάνει απόρρητες συμβάσεις που σχετίζονται με την άμυνα και τις μυστικές υπηρεσίες της ομοσπονδιακής κυβέρνησης.
Η SpaceX έχει κατασκευάσει κατασκοπευτικούς δορυφόρους για το Εθνικό Γραφείο Αναγνώρισης (NRO), το οποίο διαχειρίζεται τους δορυφόρους κατασκοπείας του Πενταγώνου, σύμφωνα με το Reuters. Επιπλέον, όπως ανέφερε η Wall Street Journal, η αξία της σχετικής σύμβασης ανέρχεται σε 1,8 δισεκατομμύρια δολάρια, βάσει εγγράφων της εταιρείας.
Παράλληλα, οι εταιρείες του Μασκ διατηρούν 52 ενεργά συμβόλαια με επτά κυβερνητικές υπηρεσίες, όπως η NASA, το Υπουργείο Άμυνας και η Γενική Υπηρεσία Διοίκησης (GSA). Αυτές οι συμφωνίες εκτιμάται ότι θα αποφέρουν τουλάχιστον 11,8 δισεκατομμύρια δολάρια στα επόμενα χρόνια.
Οι κυριότερες πηγές κρατικής χρηματοδότησης προέρχονται από τη NASA και το Υπουργείο Άμυνας μέσω της SpaceX. Παράλληλα, η Tesla έχει λάβει συνολικά 11,4 δισεκατομμύρια δολάρια μέσω κρατικών προγραμμάτων για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης. Επιπλέον, οι φορολογικές ελαφρύνσεις ύψους 7.500 δολαρίων για την αγορά ηλεκτρικών οχημάτων έχουν ενισχύσει σημαντικά τις πωλήσεις της Tesla, αν και ο ίδιος ο Μασκ έχει ταχθεί υπέρ της κατάργησής τους, υποστηρίζοντας ότι ωφελούν περισσότερο τους ανταγωνιστές του.
Την ίδια στιγμή, το DOGE επιδιώκει να μειώσει το προσωπικό, τους προϋπολογισμούς και τα κρατικά συμβόλαια σε όλα τα υπουργεία με τα οποία συνεργάζονται οι επιχειρήσεις του Μασκ, μεταξύ αυτών το υπουργείο Άμυνας, το υπουργείο Μεταφορών και η GSA.
Παρά την αλληλεξάρτηση των εταιρειών του Μασκ με την κρατική χρηματοδότηση, ο ίδιος έχει ασκήσει κριτική στη βιομηχανική πολιτική της κυβέρνησης των Δημοκρατικών, ιδιαίτερα στις επιδοτήσεις προς άλλες εταιρείες. Όπως επισημαίνει ο Τζέφρι Σόνενφελντ από το Yale School of Management, «λίγοι επιχειρηματίες τέτοιου μεγέθους έχουν εξαρτηθεί τόσο πολύ από τα ομοσπονδιακά κεφάλαια» και σημείωσε ότι μεγάλο μέρος της χρηματοδότησης έχει προέλθει κατά τη διάρκεια κυβερνήσεων των Δημοκρατικών.
Η κρατική χρηματοδότηση παρείχε από νωρίς ζωτικής σημασίας επιδοτήσεις στις επιχειρήσεις του Μασκ. Η NASA και το υπουργείο Άμυνας ανέπτυξαν τη SpaceX στα πρώτα της χρόνια με συμβάσεις που τη βοήθησαν να κατασκευάσει υποδομές, ενώ η υπηρεσία ανέχτηκε την αποτυχία της SpaceX να τηρήσει τα χρονοδιαγράμματα, σύμφωνα με τους ερευνητές του Κογκρέσου.
Το δάνειο ύψους 465 εκατομμυρίων δολαρίων του υπουργείου Ενέργειας, το οποίο έφτασε το 2010, βοήθησε στην αλματώδη άνοδο της Tesla: Με αυτά τα χρήματα, η εταιρεία σχεδίασε και συναρμολόγησε το πολυτελές ηλεκτρικό της σεντάν – το Model S – και αγόρασε ένα εργοστάσιο στο Fremont της Καλιφόρνιας, σύμφωνα με την υπηρεσία. Η Tesla μπήκε στο χρηματιστήριο έξι μήνες αργότερα.
«Η Tesla δεν θα είχε επιβιώσει χωρίς το δάνειο», δήλωσε ένας πρώην υψηλόβαθμος υπάλληλος της εταιρείας που γνωρίζει τα οικονομικά της, ο οποίος μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας. «Ήταν ένα κρίσιμο δάνειο σε μια κρίσιμη στιγμή».
Παράλληλα, η Tesla έχει ωφεληθεί από δισεκατομμύρια δολάρια σε κρατικές επιδοτήσεις και φορολογικές ελαφρύνσεις, ιδίως από την πολιτεία της Καλιφόρνια. Ο κυβερνήτης Γκάβιν Νιούσομ έχει δηλώσει ότι «χωρίς τις ρυθμιστικές αρχές της Καλιφόρνια, δεν θα υπήρχε Tesla».
Διαβάστε ΕΔΩ περισσότερες ειδήσεις
