Του Γιάννης Σούκου, Δικηγόρου, πρ. Ειδικού Γραμματέα του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας
Σ’ ένα διαρκώς διογκούμενο κλίμα οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, η αυστηροποίηση του ρυθμιστικού πλαισίου για την αντιμετώπιση της παραβατικότητας δεν συνιστά τον ασφαλή μονόδρομο. Το ίδιο, βέβαια, ισχύει και για το πεδίο των εργασιακών σχέσεων, όπου η αύξηση της ανεργίας, η αδήλωτη εργασία, η κυριαρχία των μορφών μερικής και ευέλικτης απασχόλησης, η καθυστέρηση καταβολής των δεδουλευμένων αποδοχών, η παραβίαση του ωραρίου εργασίας, οι παραβάσεις για την τήρηση συνθηκών υγιεινής και ασφάλειας των εργαζόμενων, δημιουργούν αναπόφευκτες εντάσεις και εργασιακές συγκρούσεις στις περισσότερες σύγχρονες κοινωνίες.
Αναμφίβολα, οι όποιες απαντήσεις και λύσεις στα προβλήματα αυτά δεν είναι απλές και εύκολες, ενώ η εμπειρία των δύο τελευταίων δεκαετιών –με αποκορύφωμα τον εγκλωβισμό μας στη Λερναία Ύδρα των Μνημονίων– καταδεικνύει την ανεπάρκεια των πάσης φύσεως μηχανισμών επιβολής εξουσίας να προσφέρει ουσιαστική ανακούφιση και διέξοδο από το στραγγαλισμό των εργασιακών σχέσεων.
Γίνεται αντιληπτό ότι απέναντι σ’ αυτόν τον τυφώνα που καταβροχθίζει εργασιακά δικαιώματα και κατακτήσεις δεκαετιών, που ισοπεδώνει εργαζόμενους και φτωχοποιεί οικογένειες, που εξαθλιώνει επιστήμονες και αφανίζει μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που ακυρώνει δομές και διαδικασίες, οφείλουμε να αναζητήσουμε ένα νέο μοντέλο διαχείρισης και στρατηγικής, που θα αποσκοπεί πρωτίστως στην πρόληψη και όχι στην καταστολή.
Ήδη, στο διεθνές πεδίο, έχει ξεκινήσει μία συστηματική προσπάθεια να ενισχυθεί ο παραγωγικός κοινωνικός διάλογος, αγγίζοντας όλο το φάσμα εργοδοτών και εργαζόμενων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, προκειμένου να αποφεύγονται επιζήμιες κοινωνικές συγκρούσεις και να προάγεται η κοινωνική και εργασιακή ειρήνη.
Στο πλαίσιο αυτής της αντίληψης, η έμφαση στην πρόληψη, με θεμελιώδη λίθο τη διαμεσολάβηση και συμφιλίωση, κερδίζει ολοένα έδαφος, αφού ένας σκληρός, αλλά έντιμος και ειλικρινής διάλογος μπορεί να οδηγήσει στην εργασιακή ειρήνη και στην αποδοχή μίας λύσης, που οι αντιμαχόμενες πλευρές θα μπορούν να σεβαστούν με μεγαλύτερη προθυμία από την αναγκαστική και δεσμευτική λύση μίας δικαστικής απόφασης.
Η δυναμική της συμφιλίωσης, μέσα από τη θεσμική της ενίσχυση και θωράκιση, αποτελεί ένα πολύτιμο πλαίσιο επίλυσης των εργασιακών διενέξεων, αλλά και σταθερή εγγύηση για την επίτευξη της εργασιακής ειρήνης, της κοινωνικής και οικονομικής προόδου, της συστηματικής και συνειδητής καλλιέργειας εργασιακής αλληλεγγύης.
Η συμφιλίωση είναι ο ακρογωνιαίος λίθος ενός προσεκτικά σχεδιασμένου συστήματος πρόληψης, προσανατολισμένος στην προστασία της αξιοπρέπειας του εργαζόμενου, αλλά και του αδύναμου μικρομεσαίου εργοδότη, στην κοινωνική συναίνεση και στην εργασιακή δικαιοσύνη.
