Τα υψηλά επιτόκια όπως είναι αναμενόμενο αποθαρρύνουν τις επιχειρήσεις ώστε να προχωρήσουν σε επενδύσεις, μελλοντικές ή προγραμματισμένες κάτι που έχει ως επακόλουθο την επιβράδυνση της οικονομίας.
Eνα ασυνήθιστο γεγονός λαμβάνει χώρα αυτή την περίοδο στην Ελλάδα – Οι επιχειρήσεις όχι μόνο δεν δείχνουν διάθεση να δανειστούν, αλλά αντίθετα εφόσον μπορούν γυρίζουν λεφτά στις τράπεζες νωρίτερα από το προγραμματισμένο
Η εικόνα που υπάρχει το τελευταίο διάστημα στην οικονομία διατηρείται αναλλοίωτη, δηλαδή οι υγιείς επιχειρήσεις, που έχουν την δυνατότητα να το πράξουν, αποπληρώνουν νωρίτερα τα δάνειά τους, ενώ άλλες που θα ήθελαν υπό άλλες συνθήκες να δανειστούν το αναβάλλουν, ευελπιστώντας στην διαμόρφωση μίας άλλης κατάστασης.
Τα στοιχεία που ανακοίνωσε η Τράπεζα της Ελλάδος επιβεβαιώνουν πλήρως την εκτίμηση που υπάρχει εδώ και μήνες. Ετσι λοιπόν η μηνιαία καθαρή ροή της συνολικής χρηματοδότησης ήταν αρνητική κατά 566 εκατ. ευρώ, τον Αύγουστο του 2023, έναντι αρνητικής καθαρής ροής 1,157 δις ευρώ τον προηγούμενο μήνα, με αρνητική χρηματοδότηση τόσο προς τις επιχειρήσεις και τον ιδιωτικό τομέα όσο και προς τα νοικοκυριά.
Σημάδια αφήνουν οι 10 συνεχείς αυξήσεις επιτοκίων
Η παραπάνω εικόνα είναι απόρροια των συνεχών αυξήσεων επιτοκίων. Ήδη η ΕΚΤ έχει προχωρήσει σε δέκα αυξήσεις επιτοκίων και η εικόνα αυτή όπως φυσικό αφήνει τα σημάδια της και στην πορεία των χορηγήσεων προς τις επιχειρήσεις, με τον δανεισμό να καθίσταται όλο και πιο ακριβός.
Τα επίσημα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος δείχνουν ότι το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο δανείων στην Ελλάδα πριν από ένα έτος ήταν 3,98%, ενώ τον Ιούλιο του 2023 είχε εκτιναχθεί στο 6,21%, μια αύξηση κατά 2,23 ποσοστιαίες μονάδες.
Τα υψηλά επιτόκια οδήγησαν σε αρνητικές καθαρές ροές δανείων στον ιδιωτικό τομέα στο 7μηνο 2023 (-1,5 δισ. ευρώ), έναντι θετικών ροών 4 δισ. το αντίστοιχο διάστημα του 2022, όταν δεν υπήρχε ακόμη η επίδραση των υψηλών επιτοκίων.
Οι επιχειρήσεις δείχνουν απροθυμία
Η μηνιαία καθαρή ροή της χρηματοδότησης προς τις επιχειρήσεις, τον Αύγουστο του 2023, ήταν αρνητική κατά 319 εκατ. ευρώ, έναντι αρνητικής καθαρής ροής 1,175 δις ευρώ τον προηγούμενο μήνα και ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής μειώθηκε σε 3% από 3,7% τον προηγούμενο μήνα.
Ειδικότερα, ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής της χρηματοδότησης των μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων (ΜΧΕ) μειώθηκε σε 2,4% από 3,1% τον προηγούμενο μήνα. Η μηνιαία καθαρή ροή της χρηματοδότησής τους ήταν αρνητική κατά 293 εκατ. ευρώ, έναντι αρνητικής καθαρής ροής 1,146 δις ευρώ τον προηγούμενο μήνα.
Ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής της χρηματοδότησης των ασφαλιστικών επιχειρήσεων και των λοιπών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων αυξήθηκε σε 8,6% από 8,5% τον προηγούμενο μήνα. Η μηνιαία καθαρή ροή της χρηματοδότησής τους ήταν αρνητική κατά 25 εκατ. ευρώ, έναντι αρνητικής καθαρής ροής 29 εκατ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα.
Σύμφωνα με τους παράγοντες της αγοράς μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων που έχουν την οικονομική δυνατότητα αποπληρώνουν τα δάνειά τους, θέλοντας με τον τρόπο αυτό να αποτινάξουν από πάνω τους τα υψηλά και δυσβάσταχτα κόστη.
Επιχειρήσεις επιστρέφουν λεφτά στις τράπεζες
Η πιστωτική επέκταση εδώ και μήνες είναι πλέον αρνητική. Με λίγα λόγια δηλαδή οι τράπεζες θέλουν να δώσουν δάνεια, αλλά οι επιχειρήσεις, όχι μόνο δεν θέλουν να τα λάβουν αλλά προβαίνουν και σε επιστροφή χρημάτων.
Αυτό όπως είναι φυσικό θα έχει διπλή αρνητική επίπτωση. Από την μία οι τράπεζες θα συσσωρεύσουν μία ανεπιθύμητη ρευστότητα και ως επακόλουθο θα έχουν μειωμένα έσοδα σε μία περίοδο που το τραπεζικό σύστημα ήταν σε ανοδική τροχιά και επέστρεφε σε προ μνημονίων επίπεδα.
Από την άλλη πλευρά ένας μεγάλος αριθμός επενδύσεων, είτε θα παγώσει, είτε θα ανασταλεί, είτε θα τρέξει με πολύ μικρότερους ρυθμούς. Αυτό όπως είναι φυσικό θα λειτουργήσει ανασταλτικά στην ανάπτυξη της οικονομίας.
