Άκρως ενδιαφέροντα για την κατανομή των δαπανών των ελληνικών νοικοκυριών είναι η έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ για τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς το 2017.
Την ίδια ώρα στην Ελλάδα έχουμε τη δεύτερη μεγαλύτερη ιδωτική δαπάνη στην ΕΕ για την υγεία (7,3%) ενώ μεγάλο μέρος του οικογενειακού προϋπολογισμού κατευθύνεται στην εκπαίδευση 3,2%.
Ειδικότερα, τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ δείχνουν μείωση της μέσης μηνιαίας δαπάνης των νοικοκυριών κατά 22,5% σε σχέση με το 2010 (σε τρέχουσες τιμές), ενώ η αντίστοιχη μείωση σε σχέση με το 2008 είναι της τάξης του 31,5%.
Αναλυτικά, από την έρευνα προκύπτουν τα εξής:
Η συνολική μηνιαία δαπάνη των νοικοκυριών (αγορές) για το 2017 ανήλθε στα 5.768.848.031 ευρώ παρουσιάζοντας αύξηση 1%, ή 55.696.602 ευρώ σε σύγκριση με το 2016. Η μέση μηνιαία δαπάνη των νοικοκυριών για αγορές ανήλθε στα 1.414,09 ευρώ, καταγράφοντας αύξηση 1,6% (22,06 ευρώ).
Η μέση συνολική δαπάνη για κάθε άτομο ανήλθε στα 547,51 ευρώ, καταγράφοντας αύξηση 1,6% (8,57 ευρώ). Σε πραγματικούς όρους, η μέση μηνιαία δαπάνη των νοικοκυριών αυξήθηκε σε ποσοστό 0,7% ή 9,74 ευρώ, λόγω της επίδρασης του πληθωρισμού το 2017 (0,7%).
Το μεγαλύτερο μερίδιο των δαπανών του μέσου προϋπολογισμού των νοικοκυριών αφορά στα είδη διατροφής (20,4%) και ακολουθούν η στέγαση (14,1%) και οι μεταφορές (12,9%), ενώ στις υπηρεσίες εκπαίδευσης αντιστοιχεί στο μικρότερο μερίδιο των δαπανών (3,2%).
Μεταξύ του 2016 και του 2017 το καταναλωτικό πρότυπο δεν παρουσίασε σημαντικές μεταβολές, παρατήρηση που ισχύει τόσο για τις τρέχουσες όσο και για τις σταθερές τιμές.
Η κατανομή των δαπανών
Ειδικότερα, η ποσοστιαία κατανομή των 12 κατηγοριών έχει ως εξής:
είδη διατροφής 20,4%,
στέγαση 14,1%,
μεταφορές 12,9%,
ξενοδοχεία,
καφενεία και εστιατόρια 10,5%,
διάφορα αγαθά και υπηρεσίες 8,8%,
υγεία 7,3%,
είδη ένδυσης και υπόδησης 5,8%,
διαρκή αγαθά 4,4%,
αναψυχή και πολιτισμός 4,7%,
επικοινωνίες 4,2%,
οινοπνευματώδη ποτά και καπνός 3,8% και
εκπαίδευση 3,2%.
Σε σχέση με την προηγούμενη έρευνα (2016), η μεγαλύτερη μεταβολή δαπανών των νοικοκυριών (αύξηση 7,4%) παρατηρείται για εστιατόρια, καφενεία και ξενοδοχεία, ενώ ακολουθούν οι δαπάνες για στέγαση (αύξηση 3,2%) και για αναψυχή και πολιτισμό (αύξηση 2,8%). Εννέα από τις δώδεκα κατηγορίες δαπανών παρουσιάζουν αύξηση, με τη μικρότερη (0,4%) στα είδη διατροφής.
Οι κατηγορίες στις οποίες παρατηρείται μείωση της μέσης μηνιαίας δαπάνης είναι τα διάφορα αγαθά και υπηρεσίες (1,4%), τα οινοπνευματώδη ποτά και ο καπνός (0,5%) και η υγεία (0,3%).
Μεγαλύτερη αύξηση στη μέση μηνιαία δαπάνη των νοικοκυριών (τρέχουσες τιμές) στις υποκατηγορίες δαπανών, καταγράφεται στον τηλεφωνικό εξοπλισμό (47,1 %) και στις οικονομικές υπηρεσίες (συνδρομές σε πιστωτικές κάρτες, αμοιβές λογιστών κ.λπ.) κατά 26,5%, ενώ μεγαλύτερη μείωση καταγράφεται στην κοινωνική προστασία (17,9%).
Τι κόπηκε από τα είδη διατροφής
Όσον αφορά στις δαπάνες στα είδη διατροφής, παρατηρείται μείωση της μηνιαίας δαπάνης (τρέχουσες τιμές), για έλαια και λίπη (3,2%), γαλακτοκομικά προϊόντα και αυγά (2,8%) και μεταλλικά νερά, αναψυκτικά, χυμοί φρούτων και λαχανικών (0,4%), ενώ παρατηρείται αύξηση της μηνιαίας δαπάνης για καφέ, τσάι και κακάο (6.3%), λαχανικά (2,6%), φρούτα (2,4%), ψάρια (2%), ζάχαρη, μαρμελάδες, μέλι κλπ. (1,3%), λοιπά αγαθά είδη διατροφής (1%), αλεύρι, ψωμί και δημητριακά (0,9%), και κρέας (0,6%).
Από τα στοιχεία της έρευνας, προκύπτει ότι τα νοικοκυριά διαθέτουν:
- Τηλεόραση έγχρωμη (100%)
- Κινητό τηλέφωνο (90,9%)
- Σταθερό τηλέφωνο (85%)
- Επιβατηγό αυτοκίνητο ΙΧ, τουλάχιστον ένα (66%)
- Προσωπικό ηλεκτρονικό υπολογιστή (68,1%)
- Πλυντήριο πιάτων (36,7%)
- Καταψύκτη (30,6%)
- Δεύτερη κατοικία (15,8%) και
- Κλειστό χώρο στάθμευσης (12,9%), ενώ χρησιμοποιούν την κεντρική θέρμανση ως κύρια πηγή θέρμανσης σε ποσοστό 41,3%.
